-15- publiceerde in het verleden een vrij summier overzicht van de brieven van en aan Dirck Rembrantsz van Nierop. Professor Lauts en Dodt van Flensburg hebben in het verleden ook uitgebreid studie van Van Nierop gemaakt. Tenslotte verscheen in 2012 onder leiding van M arl ise Rijks het 412 pagina s dikke boek The Correspondence of Dirck Rembrantsz van Nierop Dit is het meest recente en complete boek over leven en werk van onze geleerde Niedorper. Zelf heb ik ook het een en ander over onze TomTom-producent het licht doen zien in het informatieblad van Historisch Niedorp. De VOC, de N oordse Compagnie en de WIC, hebben van Van Nierops zuivere rekenwerk volop de vruchten geplukt. De O ostindische Compagnie maakte soms twee tot drieduizend procent winst op de kostbare lading specerijen uit de Indische retourschepen. De Alfa- en de Bèta-kant Er is door bovenstaande auteurs dus voornamelijk geschreven over de alfakant van Dirck. Zijn bètakant, waartoe onder meer zijn graadboeken behoren, is eigenlijk een onbeschreven blad gebleven. Niemand van bovengenoemde auteurs heeft goed in de gaten gehad, of het moet Bierens de Haan zijn, hoe belangrijk Van Nierops graadboeken waren voor de expansie van onze zeevarende natie in met name de 17e eeuw. Van Nierops graadboeken, waarbij kennis van algebra en meetkunde, de bètakant dus, onontbeerlijk is, zijn in de literatuur ondergesneeuwd gebleven. Volgens Van Seventer zijn al die duizenden berekeningen -de tafels-, die Dirck Rembrantsz voor zijn graad boeken maakte, onontbeerlijk en hartstikke makkelijk bij de plaats- en koersbepaling op zee. Het was natuurlijk ontiegelijk moeilijk om zonder rekenmachine -een telraam was in die tijd nog wel beschikbaar- al die tafels foutloos in zijn boeken te krijgen. Alleen al voor het berekenen van bijvoorbeeld de sinustafels of anders gezegd de hoekmaten, raaklijnen en snijlijnen, moest Dirck aan de keukentafel van zijn achterhuis aan de Nieuwe Niedorper Dorpsstraat, zowat 36.000 berekeningen maken. Niet niks verzuchtte Dick van Seventer. Dirck Rembrantsz van Nierop zal er niet stinkend rijk van zijn geworden, maar ik denk dat geld verdienen niet zijn belangrijkste drijfveer is geweest. Zijn beroep van sterrenkundige, wiskundige en een uitmuntend onderwijzer voor schippers en stuurlieden, die bij hem aan huis onderwijs genoten, was ongetwijfeld ook zijn grote hobby en passie. Aan het eind van zijn leven was Dirck Rembrantsz een beroemd wetenschapper geworden met een enorm netwerk in binnen- en buitenland. De mercatorprojectie Dirck leefde in een eeuw van grote expansie. De VOC voer steeds verder weg met haar schepen en zorgde daarbij voor een enorme ontwikkeling en vooruitgang op velerlei gebied. Amsterdam was het centrum van de wereld wat betreft de uitgave van nieuwe zeekaarten. Van Nierop kwam in die expansiejaren met een Compaskaart op de markt en hij tekende een Europeesche Zeekaart in Wassende Graden die Chr. Huygens gebruikte bij het vinden van een methode om de lengte op zee te bepalen. Dirck had veel contacten met de uitgevers Goos, Doncker en Van Goedesbergh in Amsterdam. Zijn werk werd nooit uitgegeven door de familie Blaeu, maar Dirck kreeg istorisch Niedorp, informatie blad 2018 nr. 1

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Informatieblad stichting Historisch Niedorp | 2018 | | pagina 15