-35-
de Zuiderzee en tussen De 'veer', dat deze moeilijk meer herkend werd. De veranderingen hebben
Bcijtsebri
gedempt
een beekje is ontstaan, zien we inderdaad ook zijbeekjes die meestal niet in eikaars
verlengde liggen en vaak een hoek maken. Maar veerverkavelingen horen altijd bij een
en hetzelfde ontginningsgebied en daar is bij de Langereis geen sprake van. De
stukken land die tussen de zijbeekjes liggen, hebben nogal eens een wat puntig verloop
waar vroeger de handmaaiers met hun zeis waarschijnlijk weinig of geen problemen
mee hadden. Maar de landbouwmechanisatie stelde andere eisen, hetgeen gemakkelijk
leidde tot de vernietiging van het oude patroon. Zo had Niedorp ten noorden van de
Rijderstraat en ten westen van de kronkelige Westerweg een nog resterende
veerverkaveling die tijdens de Grote Ruilverkaveling volledig is opgeofferd. Daarbij
werd ook een imposante terp niet ontzien. Ik weet niet of ik dit de heer J. R enes
kwalijk moet nemen, die als historisch geograaf de moderne verkaveling begeleidde.
M isschien is het hem
volledig ontgaan dat hier
vroeger een echte beek liep
met de naam Beets en dat
zelfs de directe omgeving
met allerlei zijbeekjes De
Beetsen werd genoemd. Ik
vraag me ook af of hij bij
het bestuderen van de toch
noodzakelijke historische
kaarten helemaal niet
gezien heeft dat er ooit twee
evenwijdige, langgerekte
ontginningsweteri ngen zijn
gegraven. Tussen de Grote
Een echte veerverkaveling tussen de W esterweg en de latere Rijderstraat.
Waard bij OOude Niedorp en In de loop der tijd zijn er zoveel veranderingen in de oorspronkelijke
B\a/ waarschijnlijk plaats gehad na het bepolderen van het gebied. De
oomerwaal en Winkel. \ai -?
hoofdbeek, afkomstig van het Winkeler Zand, stroomde onder andere
Een paar vrij brede resten dOOr de zogeheten Beetsen en vervolgens onder de Beijtse- of
zijn in het eerste geval nog Beetseb rug door. aarheen is nog vol strekt onduidelijk.
te bewonderen aan de
noordkant van de ruïnekerk van Oude Niedorp en noordelijk van Terdiek. In het
tweede geval de resterende Herbergsloot in de buurt van de Kostverlorenmolen en min
of meer evenwijdig aan de zuidkant van het kanaal. Dat laatste is nog prima te zien
tussen de Westerbrug en de Boomerbrug. Ook achter de Wester molen van de
Oosterpolder is nog een restant te bewonderen dat vroeger gewoon overging in de
dorpssloot van Winkel. Een vaarsloot die oorspronkelijk waarschijnlijk ook uitmondde
op de Zuiderzee. Gelukkig zijn er dus nog wat stukjes bewaard gebleven, maar een
praktische en behoudende visie op deze belangrijke overblijfselen uit onze
ontginningsgeschiedenis heeft bij de historische geograaf volstrekt ontbroken en dat is
jammer. In de Leijerpolder is bijvoorbeeld alles, maar dan ook alles, volledig verloren
gegaan.
Nieuwe Niedorp, najaar 2017
L iteratuur
Informatiebladen Historisch Niedorp nrs. 28
47
I I isto risch Niedorp, informatieblad 201 7 nr. 2
