-25-
Wieringen
dijk plm. 1000
dijk vóór 1200
weg van\
Paludanus
"k dijk 1294
Herenkoog
dijk plm 1200
Meclcmblik
Gawijzend
Gouw
Zuiderzee
Barsinger-
j_horn
Winkelt
Wisene
het land 'Harkenkach' aan graaf Floris V. Zij deden dit uit erkentelijkheid voor de
Ve!sekermeer_
Winkelerdijk
(Langereis)
Als we de onderzoeksresultaten
van 1980 vergelijken met die van
2015 dan zien we dat de
veendijk uit het onderzoek van
1980 enkele meters breder is dan
het deel van de W inkelerdijk uit
de opgraving van 2015. Ook is
de veendijk hoger en ligt op klei
en niet op veen zoals bij het
onderzochte dijktracé uit 2015.
De bodem van de veendijk ligt
hoger. Dit zal komen doordat op
de oude veenlaag een kleilaag is
afgezet. Het verschil in maat en
ondergrond doet vermoeden dat
het zuidelijke deel van de
W inkelerdijk later is aangelegd.
Op een landschapsschets van de ieringermeer en omgeving van
omstreeks de twaalfde eeuw zijn de opeenvolgende inlaagdijken
ingetekend. De bewoning trok zich terug voor het water van noord
naar zuid van achtereenvolgens de dijk uit plm. 1000, naar de
zeedijk van vóór 1200 (weg van Paludanus) tot de zeedijk uit plm.
1200 vanaf Barsingerhorn (de W inkelerdijk) die vervolgens
afbuigt in oostelijke richting boven het dorpje Gawijzend en het
Velsekermeer naar Medemblik. Ten oosten van de W inkelerdijk
werd een stuk eerder opgegeven land weer bedijkt.
Dit was de Herenkoog, in 1287 weer verloren en daarna omstreeks
1294 weer drooggelegd. De stippellijn geeft de huidige
W ieringermeer aan.
I lerenkoog
Blijkbaar slibde aan de zeezijde,
vanaf de aanleg in 1200 van de
W inkelerdijk, het voorland op,
waardoor men in de loop van de
dertiende eeuw een strook land
langs deze dijk inpolderde door
aan de oostzijde een nieuwe
zeedijk aan te leggen. De
W inkelerdijk werd daardoor een
binnendijk.
Het nieuw ingepolderde land werd Herenkoog of Harkenkoog genoemd (hier ligt nu de
Groetpolder). De Herenkoog ging echter in 1287 verloren door een stormvloed
(Gottschalk, 1971). De 'W inkelerdijk moest opnieuw het zeewater buitenho uden.
Mogelijk zijn toen de ophogingen met kleizoden aangebracht, zoals die bij het
archeologische onderzoek van de W inkelerdijk in 2015 zijn gevonden.
Met behulp van de Hollandse graaf slaagde men erin om nog vóór 1294 de H erenkoog
opnieuw te bedijken. In dat jaar schonken de inwoners van Hoogwoud en Medemblik
hulp die hij hun had verleend bij het herbedijken en weer in cultuur brengen van het
land (Van M ieris I, nr. 558).
De nieuwe zeewaterkerende dijk van de Herenkoog haakte bij Gawijzend aan de
bestaande inlaagdijk die vanaf deze plaats doorliep in oostelijke richting tot boven
Medemblik en die evenals de W inkelerdijk uit omstreeks 1200 moet dateren.
I I i sto risch Niedorp, informatieblad 201 7 nr. 2
