-25- Wieringen dijk plm. 1000 dijk vóór 1200 weg van\ Paludanus "k dijk 1294 Herenkoog dijk plm 1200 Meclcmblik Gawijzend Gouw Zuiderzee Barsinger- j_horn Winkelt Wisene het land 'Harkenkach' aan graaf Floris V. Zij deden dit uit erkentelijkheid voor de Ve!sekermeer_ Winkelerdijk (Langereis) Als we de onderzoeksresultaten van 1980 vergelijken met die van 2015 dan zien we dat de veendijk uit het onderzoek van 1980 enkele meters breder is dan het deel van de W inkelerdijk uit de opgraving van 2015. Ook is de veendijk hoger en ligt op klei en niet op veen zoals bij het onderzochte dijktracé uit 2015. De bodem van de veendijk ligt hoger. Dit zal komen doordat op de oude veenlaag een kleilaag is afgezet. Het verschil in maat en ondergrond doet vermoeden dat het zuidelijke deel van de W inkelerdijk later is aangelegd. Op een landschapsschets van de ieringermeer en omgeving van omstreeks de twaalfde eeuw zijn de opeenvolgende inlaagdijken ingetekend. De bewoning trok zich terug voor het water van noord naar zuid van achtereenvolgens de dijk uit plm. 1000, naar de zeedijk van vóór 1200 (weg van Paludanus) tot de zeedijk uit plm. 1200 vanaf Barsingerhorn (de W inkelerdijk) die vervolgens afbuigt in oostelijke richting boven het dorpje Gawijzend en het Velsekermeer naar Medemblik. Ten oosten van de W inkelerdijk werd een stuk eerder opgegeven land weer bedijkt. Dit was de Herenkoog, in 1287 weer verloren en daarna omstreeks 1294 weer drooggelegd. De stippellijn geeft de huidige W ieringermeer aan. I lerenkoog Blijkbaar slibde aan de zeezijde, vanaf de aanleg in 1200 van de W inkelerdijk, het voorland op, waardoor men in de loop van de dertiende eeuw een strook land langs deze dijk inpolderde door aan de oostzijde een nieuwe zeedijk aan te leggen. De W inkelerdijk werd daardoor een binnendijk. Het nieuw ingepolderde land werd Herenkoog of Harkenkoog genoemd (hier ligt nu de Groetpolder). De Herenkoog ging echter in 1287 verloren door een stormvloed (Gottschalk, 1971). De 'W inkelerdijk moest opnieuw het zeewater buitenho uden. Mogelijk zijn toen de ophogingen met kleizoden aangebracht, zoals die bij het archeologische onderzoek van de W inkelerdijk in 2015 zijn gevonden. Met behulp van de Hollandse graaf slaagde men erin om nog vóór 1294 de H erenkoog opnieuw te bedijken. In dat jaar schonken de inwoners van Hoogwoud en Medemblik hulp die hij hun had verleend bij het herbedijken en weer in cultuur brengen van het land (Van M ieris I, nr. 558). De nieuwe zeewaterkerende dijk van de Herenkoog haakte bij Gawijzend aan de bestaande inlaagdijk die vanaf deze plaats doorliep in oostelijke richting tot boven Medemblik en die evenals de W inkelerdijk uit omstreeks 1200 moet dateren. I I i sto risch Niedorp, informatieblad 201 7 nr. 2

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Informatieblad stichting Historisch Niedorp | 2017 | | pagina 25