-17-
hield, waarmee men niet te koop liep. Jan Huyghen van Linschoten 'verwierf de
ansichtkaarten met 'gezichten op kusten' met een berg, kerk of iets dergelijks, De
en paaitrek van zo'n kleine 50 haringsoorten kon volgen in de Noordzee, een trek die
TomTom 400 jaar oud?
Dirck Rembrantsz van Nierop (1610-1682) wees door middel van zijn vermaarde
9
Graadboeken de weg op de wereldzeeën
(Dick van Seventer, Zaagmolenstraat 2, 1733VC N ieuwe Niedorp, tel. 0226 411557)
Dick van Seventer filosofeert in het hier volgende artikel over onze beroemde
Niedorper,
De wereld in Holland rond 1620 bruiste van ondernemingslust, De V.O.C. floreerde,
Het verdiende geld werd in grote projecten gestoken, er werd begonnen met
droogmakerijen (bijvoorbeeld de droogmaking van de Dergmeer),
Van mijn ouderlijk huis Pikstraat 1, nu Werfstraat 2, in Noord-Scharwoude, bestaat
een foto met 23 vletjes voor de wal en twee keerbokken op de werf van Otto, In die
tijd ging transport over water, men at vooral vis, Een groot deel van de Hollandse
bevolking was direct of indirect betrokken bij de visserij, zowel op zee als op de
binnenwateren, het was een gigantische industrie, Vij N ederlanders teelden vlas en
breiden (vleet)netten, Aan de wal werden de netten regelmatig getaand en de gaten en
scheuren hersteld, M en kan wel stellen dat de hele Nederlandse kust bij de visserij
betrokken was, De toeleveranciers, de reparateurs, de scheepsbouwers, de
visverwerkers, kortom de hele industrie floreerde, Vooral na 1250 na de uitvinding
van het haringkaken door Will em Beukelszoon van Biervliet, kon de haring langdurig
in vaten bewaard worden, De H anze bestond al vanaf het midden van de twaalfde
eeuw (de eeuw van de kruistochten),
In de 17e eeuw kwam de VOC op met de handel in specerijen en maakte soms tot
3000% winst, De wereld buitenom, beloofde rijkdom, maar hoe kwam je daar? Varen
in die tijd was de kust met bakens, kerken enzovoort in de gaten houden, Iedere
schipper had zijn eigen zeilaanwijzingen, die men over het algemeen voor zichzelf
aantekeningen hoe men Kaap de Goede Hoop kon ronden en de kortste vaarweg naar
Ceylon moest volgen, De zeekaarten uit die tijd waren toen nog een soort
landen waar men langs voer waren op eenvoudige kaartjes van elkaar overgeschreven
en met de scheepsglobe als ruggesteun voer men naar verre oorden, men hield de kust
in zicht,
Maar hoe vaar ik nu vanuit het Kanaal zo snel en veilig mogelijk naar bijvoorbeeld
M adeira, de Oceaan in? Hoe zet ik mijn dagelijkse verheid uit, welke soort zeemijlen
hanteer ik? Het waren echt geen domme jongens die dat toen voor elkaar moesten
boksen, Als je met een bomschuit (een afgerond sigarenkistj e met een zeil) de voedsel-
liep van Noord-Schotland tegen de klok in tot Jutland, en dan thuiskwam met zo n
onhandelbaar vaartuig vol vis, dan was je een vakman, Nee, dat je die lokkende
buitenwereld niet goed kon bezeilen lag aan de zeekaart waarop je je positie niet kon
vastleggen, Waarin schoot die kaart tekort
1 isto risch N iedorp, informatie
blad 201 7 nr. 2
