tjksxZ
-15-
lang als bevelhebber in het Staatse leger werkzaam geweest. Zijn opvallende en vroege
succes bij de belegering van de onneembaar geachte Schenkenschans bij Millingen aan
de Rijn in 1636 was een extra reden om hem het gouverneurschap te gunnen. Hij
excelleerde niet alleen cultureel, maar ook als militair. Als zodanig liet hij Recife
omwallen om vijandelijke aanvallen op de bestuursplaats te voorkomen. Hij wist de
nog aanwezige Portugezen enigszins voor zich te winnen, onder andere door ze een
plaats te geven in wat je kunt noemenhet eerste parlement van Zuid -A merika.
Het eerste dierenpark van Zuid -A merika staat tevens op zijn conto.
Na zijn terugkomst heeft hij zich bijzonder verdienstelijk gemaakt voor het hertogdom
Kleef, waardoor ook hij zich in 1652 prins mocht noemen. Nu niet van het Franse
Orange, maar van Kleef. In 1679 is hij gestorven, in Berg en Dal. T oen was Nieuw
Holland, oftewel Braziliaans Nederland als kolonie al een kwart eeuw daarvoor in
1654 verloren gegaan, nadat er vrede was gesloten met P ortugal.
Laten we ons nu richten op prins M aurits als
zoon van Willem van Oranje. Ook deze telg uit
het geslacht van de Oranje-Nassaus werd op slot
Dillenburg geboren. Het imposante kasteel is
tijdens de zevenjarige oorlog door de Fransen in
1760 volledig verwoest. Ter herinnering is op
dezelfde plaats een veertig meter hoge toren
gebouwd waarbinnen de Oranje_Nassaufamil ie
wordt herdacht. M aurits groeide op bij zijn
grootmoeder Juliana van Stolberg en later bij zijn
oom Jan van Nassau met zijn 25 kinderen. Toen
hij 10 jaar was werd hij door vader Will em naar
Holland gehaald waar hij getuige werd van een
aanslag op zijn vader in 1582. D eze aanslag
mislukte, maar twee jaar later, in 1584 slaagde
Balthasar Gerards in Delft helaas wel in zijn boze
opzet. De inslagen van de kogels in de muur bij
de trap zijn ook nu nog te bewonderen, als men
daar tenminste in geloven wil.
Na onvrede met het bestuur van de Engelse landvoogd besloot de landsadvocaat
Oldenbarnevelt M aurits positie te verstevigen door hem te benoemen tot kapitein-
generaal van de Zeven Provinciën. Tot 1589 werd hij bevelhebber over alle Staatse
troepen tegen Spanje. Dat mondde uit in de nodige successen. Breda bleek echter
moeilijk te heroveren totdat een list uitkomst moest bieden. Dat werd het turfschip van
Breda. Het leverde in 1590 met 75 in het ruim verborgen soldaten 's nachts een
succesvolle verrassingsaanval op, ook dankzij de zeer beperkte verdediging. In 1591
moesten Nijmegen, Deventer, Zutphen en Aalst eraan geloven, gevolgd door
Coevorden en Ootmarsum. Het rijtje succesvolle innamen werd steeds groter. Om nog
wat plaatsen te noemen: Geertruidenberg, Groningen, Oldenzaal, Grave, Aardenburg,
Sluis. Oldenbarnevelt verzocht M aurits de bijzonder lastige Duinkerker kapers eens
mores te leren. Tegen zijn zin probeerde M aurits in 1600 aan dat verzoek te voldoen,
maar slaagde niet in het gestelde doel en moest zich zelfs terugtrekken. Wel vond er in
de buurt van Duinkerken, dat in Frans-Vlaanderen is te vinden, nog een slag plaats
rins Ivlaurits
I I i sto risch Niedorp, informatieblad 201 7 nr. 2
