-14-
Graaf Johan
Laten we ons eerst maar eens richten op graaf
Johan M aurits van Nassau- Si egen. D e titel
graaf besloeg de periode 1606-1652. Johan
M aurits werd overigens net als prins M aurits
op de Dillenburg in Duitsland geboren, en wel
in 1604. Dus kreeg hij zijn grafelijke titel
reeds als tweejarige. Toen hij volwassen was
werd hij door de West- I ndische Compagnie,
de WIC gevraagd om als gouverneur op te
treden in het deel van Brazilië dat Nieuw
Holland werd genoemd, dat kort daarvoor was
veroverd op de Portugezen. Economisch zeer
aantrekkelijk waren natuurlijk de aanwezige
suikerrietplantages en de aanwezige
verwerking tot suiker. Er werd hierbij
voornamelijk gebruikgemaakt van slaven die
uit Ghana werden aangevoerd. Nadat graaf
M aurits het slavenfort Sao Jorge, dan wel Sint
George bij de kustplaats Elmina had veroverd
ging hij daar gewoon mee door. Wie in
Europa niet christelijk was, werd als een heiden beschouwd en heidenen mocht je
gewoon gebruiken als slaaf. Zo zat dat. Hetzelfde gold trouwens voor de islamitische
Ottomaanse zeerovers. Ze werden vaak voor het gemak Turken genaamd, die vooral
een plaag waren op de Middellandse Zee en vele christenen tot slaaf maakten.
Het rietsuikerland Nieuw Holland legde Johan M aurits bepaald geen windeieren. Hij
stichtte een eigen stad met de naam M auritsstad, vlak bij de toen nog kleine
bestuursplaats Recife. Hij was zeer geïnteresseerd in cultuur, veel meer dan in het
volledig uitmelken van het wingewest. De WIC was het daar helemaal niet mee eens
en beperkte zijn gouverneurschap tot de periode 1637-1644. Johan M aurits liet een
schitterend paleis, de Vrijburg, voor zichzelf bouwen en liet bekende kunstenaars als
Frans Post en Albert Eckhout uit het vaderland overkomen om de schoonheid van het
land vast te leggen. Schilder en tekenaar Frans Post richtte zich speciaal op
Braziliaanse landschappen en dieren en Albert Eckhout hield zich bezig met het
kunstzinnig verbeelden van mensen, dieren en planten. Vooral de autochtone indianen
interesseerden Johan. Hij werd erom bekend dat hij ze zeer humaan behandelde,
terwijl ze toch ook maar heidenen waren. Een deel is trouwens tot de gereformeerde
religie bekeerd. Dat weer wel. Brazilië vereert Johan M aurits nog steeds om zijn
cultureel belang voor het land. In Den Haag liet Johan al vroeg een paleisje voor
zichzelf bouwen, het bekende M auritshuis, dat hij bij thuiskomst vol hing met een keur
aan schilderijen en tekeningen. Veel bezoekers van het huidige museum menen
abusievelijk dat de andere Maurits hier gewoond zou hebben. Dat was zijn achterneef,
zijn peetoom, naar wie Johan ook nog genoemd is. Dat er in verband met de suiker nog
een zeer bedenkelijke kant aan de stichting van het fraaie bouwwerk zou zitten,
ontgaat vrijwel iedere bezoeker. In elk geval waren de kosten dermate hoog dat Johan
bij zijn thuiskomst verplicht was weer aan het werk te gaan. Zijn aanmerkelijke
inkomsten aan de slavernij en de suiker waren bij lange na niet voldoende. Hij is zeer
I I i sto risch Niedorp, informatieblad 201 7 nr. 2
