-37-
Het ingepolderde land werd Herenkoog of Harenkoog genoemd. De H erenkoog ging
echter in 1287 verloren waarna de ^Vestfriesedijk bij W inkel opnieuw het zeewater
moest buitenhouden. Mogelijk zijn toen de ophogingen met kleizoden aangebracht,
zoals die bij het archeologisch onderzoek van de ^Vestfriesedijk zijn gevonden. M et
hulp van de Hollandse graaf slaagde men erin om nog vóór 1294 de H erenkoog
opnieuw te bedijken. Door de stormvloed van 1334 veranderde de situatie wederom
ingrijpend. De gehele dijk tussen Kol horn en Medemblik moest aanzienlijk worden
teruggelegd. De oppervlakte van het buitengedijkte land bedroeg waarschijnlijk meer
dan 3.500 ha. Deze gronden werden langzaam verslonden door de zee, zodat de
^Vestfriesedijk het zeewater weer moest tegenhouden. Deze situatie bleef zo tot 1847
toen met de aanleg van de Groetpolder de Westfriesedijk zijn functie als zeedijk weer
verloor en voorgoed een binnendijk werd.
Samenvatting archeologisch onderzoek
De onderste laag van de ^Vestfriesedijk bij ^Vi nkel bevatte sporen van de eerste
veendijk die waarschijnlijk is aangelegd aan het eind van de twaalfde eeuw met een
uitgestrekt voorland, of als inlaagdijk nadat het noordelijker gelegen gebied was
opgegeven en de zee tot hier begon door te dringen. In beide gevallen duidt het vrij
rechte verloop van dit stuk dijk erop dat op het moment van de aanleg van de dijk het
water nog relatief ver weg was. Er was nog wel veen aanwezig toen men de dijk
aanlegde, want het oudste deel lag op de van oorsprong natuurlijke veenlaag die in de
middeleeuwen het grootste deel van Noord-Holland bedekte. In dat veen zijn sporen
gevonden die wijzen op akkerbouw. De oude bouwfase bestond uit veenzoden die met
klei waren vermengd. De ^Vestfriesedijk werd aangelegd omstreeks 1200 toen men een
noordelijker gelegen oudere dijk opgaf. Vanwege het tot twee keer toe verloren gaan
van de Herenkoog in 1287 en 1335 werd de dijk bij V inkel steeds opnieuw een
zeewaterkerende dijk.
Rechts de Westfriesedijk waar in 2015
archeologisch onderzoek plaatsvond met op
de achtergrond de kerk van Winkel.
De dijk werd, zo blijkt uit het opgegraven profiel van de dijk, voortdurend verbreed en
opgehoogd. De resultaten van het archeologisch onderzoek aan de Westfriesedijk
bevestigen de historische geografie zoals die bekend is van het gebied V i nkel-
Groetpolder-Vieringermeer. Grote verstoringen zijn in de dijk niet aangetroffen. Vel
1 i sto risch N iedorp, informatie
blad 201 7 nr. 1
