-51-
dus binnen de Schagerdam, Friesendam, oftewel de Valkkogerdijk hebben gelegen. Ik
noem hier een paar andere namen voor de Schagerdam. Tegenwoordig is de
Valkkogerdijk trouwens de gebruikelijke benaming.
Tijdens een lezing opperde Frans Diederik jaren geleden dat de naam Waarland wel
eens afkomstig zou kunnen zijn van Warachnes. Ik vermeende dat Karel Numan die
oude veronderstelling onbewust, dan wel ongemerkt had overgenomen en reageerde
daarop. Dat spijt me, dat had ik moeten nalaten. Eigenlijk gebeurde dat naar aanleiding
van het feit dat hij precies dezelfde vreemde vergissing als Frans Diederik had
gemaakt met de vertaling van het aantal halve ponden (de semi libras). Hij voegde
daar trouwens nog een andere getalmatige vergissing aan toe: na Brunwere stond ook
nog vermeld octo hod ofwel acht 'hoed' voor de kapel in Broek (op Langedijk) en
novem hod voor Franlo, wat hij per ongeluk vertaalde met acht in plaats van negen
hoed in Vrone. (Ook hier zijn trouwens Broek en Vrone, als min of meer aan elkaar
grenzend, weer naast elkaar genoemd.)
Waarschijnlijk waren de getallen ook niet of nauwelijks van belang voor de auteur.
Dat hoed is een oude grote inhoudsmaat, hier natuurlijk bedoeld voor bepaalde
landbouwproducten, wellicht gerst.
Nu komen we nog eens tot de kern van ons meningsverschil: Karel Numan schikt de
verschillende namen uitsluitend onder zijn niet aanwijsbare Warachnes, want hij leest
dat Latijnse intra als 'binnen', en dan binnen de onmiddellijk voorafgaande
plaatsaanduiding, dus Warachnes. Dat 'binnen' zou in de middeleeuwen bij de
monniken de gebruikelijke vertaling zijn geweest. Het grappige is dat op de keper
beschouwd dat geen praktisch verschil maakt met een vertaling uit het echte Latijn. Ik
zie dat 'binnen' ook als binnen de trits Harecherenord, Crepelfliet en Warachnes, zoals
ik in mijn nieuwe visie op Geddenmore heb uitgelegd. En dat binnen kennen we al in
Egmond-Binnen en Noordwijk-Binnen. Beide plaatsen in het binnenland, achter de
kustlijn.
Ik schijn de enige geweest te zijn die commentaar had op die interessante, maar ook
intrigerende bijdrage aan de Vrienden van de Hondsbossche. Een goede vriend
meende dat ik abusievelijk Tuitjenhorn had aangegeven als plaats die nog niet bestond
ten tijde van de plaatsbeschrijving van Geddenmore. Maar nu deze aantekening in de
Vita II waarschijnlijk op zijn minst een eeuw vroeger dan 1250 zou zijn toegevoegd,
kunnen we Tuitjenhorn toch handhaven. Tuitjenhorn komt voor het eerst als
Tutinchorne (De Uithoek) voor in 1289.
Mocht iemand iets willen toevoegen aan Geddenmore II, dan stel ik dat zeker op prijs.
Nieuwe Niedorp najaar 2016
Bronnen:
K.C Numan: De Schagerdam en de abdij van Egmond
J. Hof: De abdij van Egmond van de aanvang tot 1573
J. Keukemlnfoblad 66, Een nieuwe visie op ons nabijgelegen veengebied Geddenmore
J. Keuken: Infoblad 61, Onbekende zijdewinden en nog zo wat
J. Keuken: Infoblad 55,Oude Niedorp en twee bijzondere maar toch vergeten weteringen
G. van Berkel en K. Samplonius: Het Plaatsnamenboek
Helga S. Danner, Ben van Rijswijk, Chris Streefkerk en Frits David Zeiler: Polderlands
J. Beenakker: Van Rentersluze tot strijkmolen
Historisch Niedorp, informatieblad 2016 nr. 2
