-40-
onder andere meer inkomsten uit Indie te kunnen genereren. Daarvoor had men
meer schepen nodig. Bestaande kleine scheepjes, voortbewogen door mens of
dier, waren niet meer voldoende. Er vond een toename van de bouw van grotere
binnenvaartschepen plaats. Koning Willem I stond bekend als opdrachtgever tot
het graven van kanalen. Met de bouw van nieuwe zeeschepen trok ook de vraag
naar zwaar zeildoek geweven van hennepgarens aan.
De bouw van schepen vond sinds jaar en dag plaats in Amsterdam en de
Zaanstreek. Dit verklaart waarom de meeste rolreders in Krommenie woonden.
Zo verkocht in het jaar 1827 de rolreder Willem Kaars Sijpesteijn (1800-1855)
uit Krommenie voor 3837,24 gulden zeildoek aan de Nederlandse Marine. In
hetzelfde jaar ontving boekhouder Slooves bedragen van 58,78 en 50,70 van
de rolreder Willem Kaars Sijpesteijn.
Na 1850 liep de productie van zeildoek dramatisch terug. Nederland had
verkeerd gegokt. Ons land werd door Engeland, Frankrijk, Duitsland en Belgie
economisch gezien op achterstand gezet. Deze landen hadden de ongekende
mogelijkheden van de stoommachine in industrie, scheepvaart en vervoer per
trein ontdekt, wat grote omwentelingen veroorzaakte in het menselijk bestaan.
Een van de remmende factoren was dat Nederland leunde op het succes van de
exportinkomsten van zijn agrarische producten. De gedachte dat alleen de gratis
energie van de wind genoeg was om een machine aan te drijven was niet meer
houdbaar. Ook het denkbeeld dat we door het vervoer over water geen nieuwe
wegen behoefden aan te leggen werd afgestraft. Pas in de tweede helft van de
19° eeuw begon de stoommachine aan zijn opmars in Nederland. Een van de
gevolgen was dat de vraag naar zwaar zeildoek langzaam inzakte. A1 in het jaar
1850 sloot de spinbaan aan de Dorpsstraat (Laagzijde nr. 88, later huisnummer
105) voor het laatst de deuren.
Geen verwerking meer van de Cannabis Sativa in Winkel. Voor de betrokkenen
verviel een stuk zekerheid in hun bestaan.
Wellicht hebben de 44 armlastigen het als een eigentijdse vorm van 'afkicken'
ervaren.
Winkel, oktober 2016
Bronnen:
-1) Niedorp in historisch perspectief (Europese Bibliotheek) Aat Wit
-2) Historie der gemeente Winkel (eigen uitgave) J.Baken
-3) De tijd van burgers en stoommachines (Waanders Zwolle) Ben Speets
-Koning Willem I 1772-1843 (Boom Amsterdam) Jeroen Koch
-Van Canefas tot Corl (Tufton Krommenie) Klaas Woudt
-De Fijnheren van Winkel (eigen uitgave) Jaap en Nel Fijnheer-Rotgans
-Armenzorg rekeningen/begrotingen gemeente Winkel Reg. Archief Alkmaar
-Fam. Archief Kaars Sijpesteijn Gemeentearchief Zaanstad
-www.iisg.nl Intern. Instituut voor Sociale Geschiedenis
Historisch Niedorp, informatieblad 2016 nr. 2
