-36-
Of het bedrijf van Gerrit Tol en Neeltje Kleijenburg levensvatbaarheid bezat kan uit de
inventaris niet goed afgeleid worden. Tegenover de vorderingen uit het schippersboek,
tezamen ten bedrage van 160,15 en de winkelkredieten van f 24,50, stond behalve de
geleende sommen van f 1400 en 100 een bedrag van 672,261/2.
Als we daar de kosten van de chirurgijn en de begrafenis aftrekken houden we een
nadelig saldo van f 385,8 W2 over. In ieder geval zette Neeltje de winkel alleen voort.
Er moest tenslotte eten op tafel komen voor haar en de vier kinderen.
Op dinsdag 14 juni 1836 werd 'de Jonge Zeeman', de kofschuit van Gerrit Tol, door
notaris Jan Roggeveen te Nieuwe Niedorp in het openbaar verkocht in de Herberg het
Bonte Paard. Koper werd Dirk Blanken, een herbergier uit Opmeer, voor 127,—.
Een jaar na het overlijden van haar eerste man, op 2 februari 1837, hertrouwde Neeltje.
Haar tweede echtgenoot was Jan Pluis, een 28-jarige bakkerszoon wiens eerste vrouw
in 1835 was overleden. De bezittingen van Neeltje en de kinderen moesten toen
gedeeld worden. Dat vond plaats op 26 april 1838 ten overstaan van de vrederechter
van het kanton Schagen. Neeltje kreeg het huis en erf toebedeeld en de huisraad en
inboedel. Daartegenover nam ze 00k de schuld van f 1400 voor haar rekening en alle
aanspraken die er nog mochten zijn. Vervolgens werden huis, erf en tuin, staande en
gelegen te Nieuwe Niedorp aan de Hoogzijde Nommer 32, openbaar verkocht. Koper
werd Jacob Pzn Wit, plaatselijk ontvanger, voor 550. Hij ging daar 00k wonen want
op 6 januari 1840 deed hij aangifte van de geboorte van zijn dochter Trijntje, geboren
op nummer 32.
Jan Pluis had inmiddels voor 3000 een bakkerij gekocht in Sint Pancras waar de
familie dan 00k ging wonen. Lang hield Jan het niet vol als bakker. Het lijkt erop dat
hij niet veel zin had in het bakkersvak. Neeltje Kleijenburg en Jan Pluis hadden
vermogende ouders. Toch raakten ze in financiele moeilijkheden. In 1861 moest het
gezin zelfs door de armvoogden van Sint Pancras worden ondersteund wegens
ziekelijke omstandigheden. Hij was toen veldwachter, gemeentebode en
posthuishouder van beroep. De gemeenteraad van Sint Pancras verzocht die van
Nieuwe Niedorp om de gemaakte kosten maar aan de armvoogdij van Sint Pancras te
vergoeden. Van de niet onaanzienlijke bezittingen van Jans vader Fredrik Pluis en die
van Neeltjes vader Jacob Kleijenburg was niet veel overgebleven!
Als Neeltje Kleijenburg op 9 oktober 1871 overleden is wordt haar nalatenschap
beschreven in een Memorie van Successie. Daaruit blijkt dat zij geen bezittingen
achterliet. Er was alleen een bedrag van 1000 dat volgens haar vaders testament
moest worden uitgekeerd aan haar kinderen Antje, Aagje, Jacob en Maartje Tol, uit
haar huwelijk met Gerrit Tol geboren.
In het huis aan de Hoogzijde is enige jaren de drukkerij 'firma Gebr. Groot' gevestigd
geweest. Op veel oude ansichtkaarten is de naam van deze firma te vinden. Nu, anno
2016, is op het adres Dorpsstraat 103/105 kantoorboekhandel Julius 00k al weer
verdwenen. Het huis heeft in de loop der tijd een andere vorm gekregen en de tuin die
er vroeger naast lag is nu 00k bebouwd.
Nieuwe Niedorp, april 2016
Historisch Niedorp, informatieblad 2016 nr. 1
