-41-
wat praktischer en economischer agrarisch gebied. In Oudkarspel is toevallig nog een
doodlopend zijstraatje aanwezig met de naam Engelenburg. Daar is mijn moeder
geboren. Ik vermoed dat er in ons land nog wel meer plaatsen zijn met een
Engelenburg. Het is ontegenzeggelijk een mooie naam.
Het bordje verwijst naar een doodlopend straatje in Oudkarspel
Amsterdamse burgen
Je zou je kunnen afvragen hoe het met die 'burgen' in Amsterdam zit. Ik denk aan de
Nieuwezijds Voorburgwal en de Oudezijds Voorburgwal en Achterburgwal. Maar er
zijn er meer: de Grimburgwal en de Zeeburgerdijk. Er is trouwens een hele nieuwe
wijk Zeeburg in het IJmeer aangelegd. Rondom de uitstekende punt die al eerder
Zeeburg werd genoemd. Ik ben op dat Zeeburg nog in militaire dienst geweest. Zij het
kort, zoals zo'n eigenzinnige pacifistische Niedorper betaamt. Met dat oude Zeeburg
zijn nog verschillende straatnamen verbonden zoals die Zeeburgerdijk en de
Zeeburgerkade. Allemaal dicht bij de voormalige Zuiderzee. Wat wordt hier over
Amsterdam verteld in 'De Naam van onze Straat (1978)', door J.A. Wiersma? Hij
beweert het volgende: 'De vesting 'Seeburgh', die halverwege de zeventiende eeuw
heeft gestaan aan het einde van de dijk, de Zeeburgerdijk, is een gedeelte van de
oorspronkelijke zeedijk van de Zuiderzee en voordat de Watergraafsmeer werd
drooggelegd, was dit de enige verbinding in de richting Naarden.' Interessant, maar hij
zegt eigenlijk niets over de oorsprong en betekenis van de naam 'burg'. Maar heel
misschien wil hij suggereren dat die vesting als een burg gezien kon worden. Laten we
eens zien wat Wiersma te vertellen heeft over de Oudezijds Voorburgwal. Voor 1385
deelde de Amstel de stad in twee vrijwel gelijke delen. De oude zijde (met Oude kerk)
en de nieuwe zijde (met Nieuwe Kerk). Elke zijde werd begrensd door een burgwal...
Toen achter deze burgwallen omstreeks 1385 nieuwe burgwallen werden gegraven
werd de al bestaande de Voorburgwal en de nieuwe de Achterburgwal, zowel aan de
Oudezijde als aan de Nieuwezijde. Van de Nieuwezijds Achterburgwal is na de
demping de naam veranderd in Spuistraat.' (Dat staat er allemaal vrijwel letterlijk en je
raakt er gemakkelijk bij in de war.) Laten we ook eens kijken naar de Nieuwezijds
Voorburgwal. Daar staat onder andere de Nieuwezijds Voorburgwal is gedempt in
1884. Een 'wal' die gedempt is, dat klinkt al vreemd. Maar nergens wordt duidelijk
gemaakt wat die 'burg' nu precies inhoudt. Denkt men hier toch aan een oude burcht?
Wat zegt de Dikke Van Dale over een burgwal? 'Wal om een burcht, om of in een stad;
vandaar in sommige Hollandse steden naam van sommige grachten en straten
daarlangs.' Maar de Dikke Van Dale noteert bij burg alleen maar burcht en dat is
duidelijk te weinig. Mijn exemplaar komt uit 1984 en schiet hier een beetje tekort.
Maar er is uitzicht op de oplossing van deze problematiek. In mijn kleine
Historisch Niedorp, informatieblad 2015 nr. 2
^Engelenburg
