-24-
De Westfriese Omringdijk aan de zuidzijde van de Waardpolder ligt daar niet meer
oorspronkelijk, maar is daar vergraven. Ook de weg Schagen-Middenmeer heeft de
oude situatie verstoord. De oude wadgeulen in zowel de Waard- als de Groetpolder
zijn nog in het landschap te herkennen aan met name het bochtige wegenpatroon en de
perceelsloten. Vanuit de Waardpolder is de oude relatie tussen Kolhorn en de
omgeving landschappelijk nog het meest herkenbaar. Vanaf de Bovenkolk tot het
Kolhornerdiep ademt het beeld van de oude bebouwing van Kolhorn met zijn kerk en
turfschuren en de erlangs liggende voormalige zeewering nog de authentieke
historische sfeer van het verleden. Kolhorn, als historische kern gelegen in de oksel
van de Waard- en Groetpolder, levert een prachtig contrast op van oud en nieuw land,
gescheiden door de Westfriese Omringdijk. De bebouwing van De Strook en die van
het zuideinde van de Waardpolderhoofdweg alsmede de daar liggende beplanting
vormen landschappelijk een schilderachtige zachte overgang van de oude lijnen van
het Westfriese polderland, naar de nieuwe strakkere lijnen van de beide bediikingen uit
1844.
Stedenbouwkundige typologie
De bebouwing in de Waard- en Groetpolder bestaat voornamelijk uit boerderijen
welke verspreid liggen door de polder. De situering op enige afstand van elkaar is zeer
kenmerkend. De bebouwing in de Groetpolder zien we vooral langs de
Groetpolderweg en de Westfriesedijk. In de Waardpolder zien we vrijwel alle
bebouwing langs de Waardpolderhoofdweg. In de Groetpolder geeft De Strook een
verdichting van de bebouwing te zien. In de Waardpolder alleen aan het zuideinde van
de Waardpolderhoofdweg. Er is enige concentratie van bedrijvigheid aan de
Waardpolderzijde van het Kolhornerdiep en eveneens in De Strook.
Architectuur hoeft niet altijd groots van uitstraling te zijn door ornamentiek of
stijlverfraaiing. Ook soberheid en ingetogenheid kan een kenmerk zijn van
architectuur, zeker als de economische achtergrond hierop aansluit. Dit is het geval in
de Waard- en Groetpolder. De geschiedenis hier is er een van jarenlange armoede.
Daarin passen geen stolpboerderijen als herenhuizen. De in deze verkenning
beschreven boerderijen vallen juist op door hun eenvoud, die soms gecompenseerd
wordt door de buitengewone maat van de boerderijen. Hoewel het inwendige niet is
onderzocht, kan hier sprake zijn van minimaal twee tot drie houten vierkanten, hetgeen
met name, als het gaat om de stolpboerderijen, deze nog meer bijzonder maken. De
stolpboerderijen (Boerensluisweg 3 en Westfriesedijk 19) behoren tot de oudste
bebouwing in de Waard- en Groetpolder.
Wieringerwerf, 2015
Literatuur
Provincie Noord-Holland (1990). Monumenten Inventarisatie project Noord-Holland.
Provincie Noord-Holland (1987). Provinciale monumenten.
Provincie Noord-Holland (1993). Verdwenen dijken verdwijnen.
Provincie Noord-Holland (1991). De Westfriese Omringdijk. Resultatenonderzoek.
Archieven
RAA, Archief polder en waterschap Wieringerwaard
RAA, Archief de polder Waard en Groet
RAA, Archief de Braakpolder
RAA, Archief van de maatschappij tot indijking van de Waard- en Groetgronden, 1842-1848.
Historisch Niedorp, informatieblad 2015 nr. 2 -
