De naam Den Helder verklaard
met de nodige aandacht voor andere opvattingen
Opgedragen aan mijn beste vrienden uit Den Helder en de nagedachtenis aan Willem Brinkkemper
door Jan Keuken
Ter inleiding
Het volgende artikel gaat n i e t over een van de dorpen binnen het voormalige
Niedorper gebied. Het gaat om Den Helder. Waarom Den Helder? Ik ben als
leerkracht en als docent enige jaren verbonden geweest aan de Jan Ligthartschool,
een zogenoemde modelschool van het Algemeen Pedagogisch Centrum. Bovendien heb
ik in Nieuw Den Helder gewoond en is mijn oudste zoon er geboren. En dan was er in
vroeger tijd ook nog een illustere voorvader, de walviscommandeur Klaas Keuken, aan
wie Jan Bremer in zijn boek 'Husidina'de nodige aandacht heeft besteed. Tussen J940
en 1945 werden veel Heldenaren gedwongen te evacueren. Zo kenden we in Nieuwe
Niedorp de familie Moen, die bij de familie Aalbregtse onderdak kreeg. De familie
Bijlsma, die plaats kreeg in de doopsgezinde pastorie. En ik herinner me beeldend
kunstenaar Sneltjes, die over een van de oudste en interessantste huizen van het dorp
mocht beschikken. Overigens stammen mijn meeste vrienden uit Den Helder. Alles bij
elkaar genomen een goede reden voor dit uitstapje naar de punt van onze Noordkop.
Vergeef het me maar. U komt vast wel eens in Den Helder, de snoods op doortocht naar
Texel. En van de tekst steekt u als historisch gei'nteresseerde vast wel iets op. Al zeg ik
het zelf: een van mijn meest belangwekkende artikelen!
En zeker voor Den Helder.
Als er iemand mag worden genoemd als schrijver van een groot aantal boeken, boekjes
en artikelen over onze Noordkop, dan is het wel Jan T. Bremer. In zijn laatste
werkzame jaren binnen het reguliere onderwijs was hij rector van de RSG in
Enkhuizen. En wel van 1975 tot 1989. Na een functie bij het lager onderwijs, werd zijn
beroep leraar aardrijkskunde. Maar aardrijkskunde en geschiedenis grenzen aan elkaar.
Om niet te zeggen dat ze elkaar geregeld overlappen. Jan is van huis uit een
begenadigd verteller. Als ik hem opzocht in Wieringerwaard gaf hij mij spontaan een
van zijn boeken cadeau, alsof hij er nog altijd stapeltjes van had. Laatst nog, na even
zoeken. Het werd 'Wieringen het wad en het water.' Hij had in 2003 een bundel
samengesteld van allerlei 'echte' vertellingen. Die bundel werd door uitgeverij Pirola
uitgegeven. Speciaal bij gelegenheid van zijn 25-jarig auteursjubileum. Aangeboden in
de Museumboerderij 'Jan Lont' te Stroe op Wieringen. Bij elkaar staan er nu al bijna
veertig werken op zijn naam, waarbij hij nogal eens schatplichtig is geweest aan
verscheidene medewerkers. Dat mag gezegd.
Twee buurten
Zijn allermooiste en nieuwste boek is 'Husidina', een prachtig gei'llustreerd boekwerk,
dat dankzij de sponsoren voor zo'n 27,50 euro te koop is. Het omvat de geschiedenis
van het voormalige eiland Huisduinen, met inbegrip van Den Helder. Het dorpje aan
de westzijde van het eiland, ook met de naam Huisduinen, heeft in de loop van de tijd
heel veel aan de zee moeten prijsgeven. Eigenlijk een wonder dat het nog bestaat. De
Historisch Niedorp, informatieblad 2015 nr. 1
