u
Een Friese connectie op het kerkhof in Nieuwe Niedorp
RCSTPLAVT.S
h WB£f<£i\ iilEVlSTJ; t
-22-
door Jan Keuken
Over de doden niets dan goeds? Dat valt te bezien. Maar op het vredige kerkhof van
Nieuwe Niedorp, mijn zogenaamde plantsoen, ligt naar mijn weten geen enkele oude
schurk. Wei iemand die vermoord is, om over Loesjes nagedachtenis maar te zwijgen.
Vandaag kijken we eens naar de voornamen om een 'mogelijke', dan wel een 'zekere'
Friese connectie aan het licht te brengen. In ons landschap vinden we nog steeds
toponiemen die onze Friese achtergrond hebben behouden. We denken dan aan
Kolhorn, het vroegere Coldhorn dat koude hoek betekende. Wat straatjes in Kolhorn
die nog altijd Fries aandoen als de Oude en de Nieuwe Streek. Zelfs de overtuinen aan
de Nieuwe Streek vinden hun pendant in Friesland.
Heel lang gepiekerd waarom dat meest westelijke deel van Barsingerhorn de Tin
heette, totdat ik in een boek over Friese waterwegen een verklarende naam zag: 't In.
De ingang. De 't' is de bekende afkorting van het lidwoord 'het'. Je zou aan het andere
eind van het dorp dus via 't End, de Tent kunnen verwachten. Maar dat is niet gebeurd.
Deze vondst brengt me even op een andere lastige naam daar vlak in de buurt; een
verbindingsweg tussen Barsingerhorn en Schagen met de naam Snevert. Heel
raadselachtig, tot je ineens een oudere naam ziet: de Snevaert. Er liep inderdaad een
vrij breed water langs, dat op een gegeven moment enigszins werd afgesneden. Dat
'sne' zou wel eens een afkorting van dat afgesneden kunnen zijn. Of hier ook iets Fries
aan is, mag betwijfeld worden. Ik denk het niet.
Maar nu terug naar de echte Friese toponiemen. We wijzen op de weg tussen de
Moerbeek en Haringhuizen, de Hogebierenweg, oftewel de weg met de hooggelegen
woningen (biere zijn woningen). De Burenweg heeft waarschijnlijk ook nog met
behuizing te maken gehad: een weg van of naar de woningen.
.van
OiS'ZE N t ELJEEDEis Zoo.,
AVE KVKOCHJE iSOO
U'Vflftli.'fE HiHpjfl'lZ
N S.SHJEBHJS.
j G;111£.V1S'TR v
Hoe kom je op het idee om iets met voornamen te
doen? De eerste naam die me altijd op het oude
kerkhof, vlak achter de kerk in het oog valt, is
Vokeline Koeten, gestorven als moeder, dochter
en zuster toen ze slechts dertig jaar was. De naam
prijkt nog met duidelijke witte letters op de steen.
Maar Vokeline bleef in mijn boekjes over
voornamen onbekend. Misschien was het gewoon
een koosnaam. De namen Vokeltje en Foke
bestaan wel en daar lijkt het veel op. Maar Fries?
Denkelijk niet.
Op een van de eerste stenen zien we de naam
Wijberen Hiemstra, overleden in 1915, en
geboren in 1895 in L:Vrouwe Parochie. Een
T. - De grafsteen van Wiiberen Hiemstra,
afkorting voor Lieve Vrouwenparochie (dat aanwezig op het oude gedeelte van de
alweer lange tijd gewoon Vrouwenparochie heet) begraafplaats
is uiteraard onmiskenbaar Fries. En ook nog
Historisch Niedorp, informatieblad 2015 nr. 1
