4
Winkel als stad
-8-
Resteert nog een persoonlijke opmerking over de begraafplaats achter de hervormde
kerk. Loop er als Niedorper eens rond en tref er oude bekenden die je misschien bijna
vergeten was. Het is de moeite waard. Een oase van rust in een bijzondere ambiance en
niemand legt je een strobreed in de weg. Het is nu eenmaal de begraafplaats die ik het
beste ken. Vandaar dit artikel. Is er nog een conclusie aan te verbinden? Ja zeker.
lets meer dan de helft van de aardrijkskundige achternamen hoort thuis in Hollands
Noorderkwartier, het gebied boven het Noordzeekanaal. Er blijkt dus door de eeuwen
heen een onmiskenbare trouw aan de eigen omgeving. Dat is wellicht een sociologisch
interessant gegeven. Velen doen aan genealogie, maar komen nimmer aan de
oorsprong van de familienaam die vaak veel ouder is dan men verwacht. In elk geval
meestal veel ouder dan de Napoleontische tijd, aan het begin van de 19e eeuw.
Literatuur:
Huizinga's Complete lijst van NAMEN
Internet: Grafschriften Oude Kerk Nieuwe Niedorp door Marianne Teunis
De Nederlandsche Geslachtsnamen door Johan Winkler
Diverse artikelen en boekwerkjes van Jan Smit over Dirck Rembrantsz van Nierop
Cronyk van de stad Medemblik van D. Burger van Schoorel
Dijkwerkers, migranten en handelaren door P. Dekker
Nieuwe Niedorp, 2014
door Jan Keuken
Ter inleiding
In 1256 sneuvelt Willem II op uiterst smadelijke wijze bij zijn expeditie tegen de
Westfriezen. Op de Berkmeer bij Hoogwoud zakt hij door het ijs en wordt zonder
mededogen om het leven gebracht. Zijn zoon Floris V volgt hem op. Hij zal die
ontaarde Westfriezen wel eens mores leren. Maar dat gebeurt pas 33 jaar later, in 1289.
Op het kasteel de Torenburg bij Alkmaar wordt op 6 februari het vredesverdrag
getekend. (Toen het Noord-Hollands kanaal gegraven werd, zo tussen 1819 en 1824,
kwam men nog iets van de funderingen tegen, ter hoogte van het Victoriepark.) Naar
verluidt werd de vrede getekend met het Nedorphinger ambacht. Gek genoeg blijkt dat
niet helemaal te kloppen met de vervolgens genoemde plaatsen. Er wordt slechts een
viertal genoemd.
Om A. de Goede in zijn Westfriesche Rechtsgeschiedenis, (Swannotsrecht biz. 68) te
citeren: Nywendorpe, Oudenidorpe, Winckele ende Oistermancoge. De Goede weet
geen raad met die Oistermancoge. Vermoedelijk wordt met deze plaats de Heerenkoog,
ten noordoosten van Winkel bedoeld. (zie hiervoor ons vorige nummer, biz. 24).
Schagen, Haringhuizen en Barsingerhorn, die toch ook tot het Niedorper ambacht
behoorden, worden hier helemaal niet genoemd. Eigenlijk uitsluitend de Niedorper
kogge. Zeven jaar later, in 1296, wordt Floris V door de edelen vermoord. In zekere
zin net zo smadelijk als zijn vader. Maar het zou ons veel te ver voeren om op deze
tragedie in te gaan. Hij wordt opgevolgd door zijn zoon Jan I. Ondanks hun volledige
overgave, trekken de Westfriezen in 1297 nu opnieuw ten strijde tegen die vervloekte
Hollanders. Het liep slecht met ze af. Ze werden in de pan gehakt bij Vroonen, het
zuidelijk deel van het huidige Sint Pancras. Nog maar kort geleden zijn er bij de
Bovenweg wat skeletten opgegraven met de nodige en zelfs onnodige littekens. Wat
Historisch Niedorp, informatieblad 2014 nr. 2