De Nieuwe Niedorper kerk
en de tekstborden van Ludovicus Hondius
-28-
door Jan Smit
Ludovicus Hondius (1598-1658) was een telg uit de bekende kaartenmakersfamilie
Hondius. Schijnbaar zag Ludovicus geen brood in de kaarten, hij werd predikant, eerst
te Huizen en vervolgens te Schagen. Een beroemd theoloog is Ludovicus niet
geworden, maar af en toe waagde hij zich aan de dichtkunst en daarbij was het
opvallend hoe zijn verzen gepubliceerd werden. De pennevruchten van deze Schager
predikant kwamen vooral in de openbaarheid als ornament- en afbeeldingsverzen. Zo
werden twee van zijn vroege Latijnse gedichten afgedrukt op een schitterende
stedenkaart van Londen, getiteld 'Londinum Florentissima Brittanniae Urbs Toto Orbe
Celeberrimum Emporiumque'. Deze kaart werd uitgegeven in 1616 door zijn broer, de
beroemde Judocus Hondius.
Een gedicht van Hondius was erg geliefd bij zijn tijdgenoten: 'De geleerde in zijn
kamer'. Het gedicht is vele malen opnieuw uitgegeven en in vier verschillende talen
verschenen.
Het gedicht 'De Geleerde in syn Kamer' zoals het voorkomt op een prent van Hendrik Rokesz van Dagen.
Voor Niedorp is de rijmbordenliefhebberij van Hondius van belang geweest. Er heeft
immers bijna anderhalve eeuw in de Gereformeerde kerk van Nieuwe Niedorp een
rijmbord gehangen met een tekst van deze Schager predikant Ludovicus Hondius.
Vanaf 1651 hing het tekstbord in de Niedorper kerk. Het bord bleef hangen tot 1795,
t°en brak er met de Franse overheersing van ons land een andere tijd aan en de tekst
op het Niedorper tekstbord werd de kerkenraad wat te gortig en in een tijd van
vrijheid, gelijkheid en broederschap niet meer passend.
Het bord werd overgeschilderd en van een meer behoudende tekst voorzien.
De kerkborden van Hondius
Hondius, de Schagenees wilde er best voor uitkomen dat hij als gereformeerd
predikant een hekel had aan het rooms-katholieke geloof, zoals het voor de
Hervorming met allerlei opschik, schilderijen en kleden aan de muur van vele kerken
rond Schagen te vinden was. Ook de roomse gebruiken als de biecht, het aanroepen
DE GELEERDE IN
SYN KAMER
Historisch Niedorp, informatieblad 2014 nr. 2
Gedrvfkt Vr tUnun^t l&rujit t4m/trr)am in Cab'trftraet