-4-
een andere plaats waarvan oorspronkelijk datzelfde Cold deel uitmaakte: Kolham, dat
omstreeks 1500 Coldehammis werd genoemd. En verder in Groningen Kolhol dat
vroeger Koldeholster Home werd genoemd. In Drenthe kennen we nog Kolderveen (in
1368 Coldervenne). Waarom Kolhorn vroeger een 'koude hoek' werd genoemd is een
andere kwestie. Mogelijk stamt de naam nog uit de tijd dat het slechts een plek was
waar wat schepen af en toe een ligplaats hadden. Zonder enige bescherming tegen de
vaak nogal straffe en frisse zeewinden, al klinkt het wat gezocht. In elk geval is er
sprake van een onmiskenbare Friestalige invloed, net als bij Barsingerhorn en directe
omgeving.
Ik heb de schrijver voorgesteld om zich maar eens als eerste Kolhorner op te geven als
abonnee op ons spotgoedkope Informatieblad, maar daar is tot dusver nog niets van
gekomen. Jammer. Het leek mij zo'n aardige, verstandige man.
Een heel ander geval is een beschrijving van het oude Verlaat, dat ik in een overigens
alleraardigst natuurtijdschrift tegenkwam. En dat nog wel met een mooie passende
illustratie die ik hier overneem. Ik volg voor de duidelijkheid ook de volledige tekst,
voeg slechts een enkel leesteken toe en lever tussen haakjes het nodige commentaar.
Daar gaan we:
'Loodgieters kennen een verlaat als een afsluitkraan (die betekenis was mij onbekend).
En als een dorp zo heet, vraagt dat om een verklaring. Het dorp Verlaat heette vroeger
voluit Niedorper Verlaat. Tegenwoordig kent bijna iedereen in West-Friesland 'Het
Verlaat' als een lastig kruispunt, dat pas sinds kort na jarenlang gedoe met grote hopen
Historisch Niedorp, informatieblad 2014 nr. 1
