-31-
handel schatrijk geworden. In 1912 werd de Controle Vereniging opgericht, die ankers
vis een rijkskeur gaven. Dit ter voorkoming dat ansjovis uit Spanje en Zuid-Frankrijk,
die ten opzichte van zuiderzeevis van een inferieure kwaliteit was, vermengd zou
worden met de zuiderzeeansjovis. Ansjovis uit de staande netten geplukt, was van
betere kwaliteit. Kuilvisserij leverde meer beschadigde vis op. Hierdoor was
kuilansjovis in het algemeen wat goedkoper.
Hoe wisselvallig de ansjovisvangsten konden zijn, leren de statistieken. In 1883 was er
een aanvoer van 3000 ankers over de hele Zuiderzee. In 1884 waren het 25.000 ankers
en in 1885 een top van 85.000 ankers. De prijzen waren naar verhouding. Er waren
jaren van 78 gulden per anker toen er slechts 1000 ankers werden aangebracht, maar in
1885 was de prijs maar 28 gulden per anker. In 1889 werden er slechts 1600 ankers
ingezouten voor 53 gulden per anker. En toen kwam het topjaar 1890 met een aanvoer
van 190.000 ankers en een gemiddelde prijs van 30 gulden per anker. De vangsten in
het jaar 1890 zijn later nooit meer overtroffen. In 1930, het laatste goede ansjovisjaar
van de nog niet afgesloten Zuiderzee, toen er al gevist werd met schepen met motoren,
is de aanvoer ver beneden die van 1890 gebleven.
De buitenhaven
Langs de zuiderzeekust vanaf Wieringerwaard tot aan Medemblik was de zee relatief
ondiep en het zeewater naar verhouding vrij helder. Hier was veel ansjovis te vinden.
De Kolhorner ansjovisvissers oefenden hier een enigszins afwijkende vorm van
ansjovisvissen uit. Hun reepnetten waren in tweeen gedeeld en voorzien van simmen
en niet getaand. Dat tanen deden ze bewust niet, want de ongetaande lichtgrijze netten
waren in het heldere water moeilijker te zien dan de zwarte getaande netten.
Dagelijks brachten de vissers de voile netten in Kolhorn aan wal om de ansjovis er uit
te laten plukken en namen weer schone droge netten aan boord om die langs de kust
weer uit te zetten. De natte netten werden door de vrouwen langs de dijk gedroogd,
terwijl het andere stel netten weer in zee werd gezet. Op deze manier hebben de
Kolhorner vissers hoge besommingen gemaakt.
Historisch Niedorp, informatiehlad 2014 nr. 1
