Zeewier bracht brood op de plank in Kolhorn -42- door Jan Smit De haven van Kolhorn rond 1817. Cornells Bok, de cipier uit Schagen, schilderde dit havengezicht. Het langwerpige eiland (scheepshok) beschermde de afgemeerde ligters tegen de harde wind uit het noordwesten. Op de voorgrond zien we een wat rommelige wierdijk en in de bocht van de zeedijk staat het grote havenlicht. De meeste werkende dorpelingen uit het zeedorp Kolhorn verdienden in de 17e en 18e eeuw hun karige loon hoofdzakelijk op zee. Over de mannelijke bevolking hebben we het dan. Vrouwen verdienden het dagelijks brood op de wal. De overheid van Kolhorn had bijvoorbeeld in de 18e eeuw jaarlijks meer dan twintig turftonsters op de loonlijst staan. Zij zorgden ervoor dat de turfschippers niet ongeteld hun turfjes in de turfschuren van Kaper en Beers brachten, er moest immers per getelde ton turf belasting afgedragen worden aan de overheid. Ja de hele lading moest geteld worden. Naast de turftonsters waren er vrouwen van Kolhorn afkomstig, die de kost verdienden in de zoutketen van Noord- en Zuidholland. Verschrikkelijk zwaar werk hadden ze te verstouwen in de zoutketen, dag en nacht moesten de turfvuren onder de zoutpannen blijven branden. Daar waren de noeste Kolhorner vrouwtjes voor aangenomen. Praktisch een heel jaar waren ze van huis, alleen met de kerstdagen keerden ze terug naar hun familie in Kolhorn. De mannen op zee, de ligterschippers en hun knechten moesten het hebben van het lossen en laden van de grote retourschepen der VOC, die op de rede van Texel in de luwte van het eiland geankerd lagen. Als er niks te 'ligten' was, gingen de ligterschippers wier varen voor bijvoorbeeld de Niedorperkogge, Drechterland of de Vier Noorderkoggen. Deze dijkbeheerders hadden het kostbare wier veelal hard nodig om de wierriem, die tegen de aarden zeedijk lag, te herstellen. Ook waren de meeste dijklichamen in de kern gevuld met riet, stro en een dikke laag wier. U zult begrijpen dat jaarlijks dus een grote hoeveelheid drijfwier nodig was voor dijkherstel. Historisch Niedorp, informatieblad 2013 nr. 2 1

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Informatieblad stichting Historisch Niedorp | 2013 | | pagina 42