-17-
eerste stukje Lagehoek, vanaf de Korte Langereis gezien, zal daar zeker nog een
overblijfsel van zijn. Dat is toch leuk om te weten.
De meeste zijdewinden, die waarschijnlijk voornamelijk uit venig materiaal bestonden,
zijn gewoon opgeruimd en daarmee volledig onzichtbaar geworden. Als ze als weg of
opnieuw als een soort waterkering functioneerden, lag de situatie natuurlijk anders.
Dan bleef er bestaansrecht en een zekere herkenbaarheid.
Dit pittoreske gedeelte van het Lagehoeksweggetje was eertijds een deel
van de zuidwestelijke Hoogwouder zijdewind
De Niedorper zijdewind
Laten we ons nu bezighouden met de zogenoemde Niedorper zijdewind, ter
onderscheiding van de Schager zijdewind. Van oorsprong moet hij de zijkade zijn
geweest van een rij achtereenvolgende ontginningsstukken, zich voortzettend van het
noorden naar het zuiden en eindigend bij de Langereis, indertijd de Wisende. Het nog
terzijde liggende veenland mocht geen water laten lopen in het ontgonnen deel. Dat
moest worden tegengehouden door een zijdewind.
Later moest op ongeveer dezelfde plaats een zijkade in functie tegen de bedreigingen
vanuit het waardgebied. Hiermee wordt niet alleen de Grote Waard bedoeld als
voorloper van de Heerhugowaard, maar ook alle waterpartijen ten noorden ervan en
dat waren er nogal wat. Zo veel, dat volgens Beenakker de Westfriesedijk tussen Sint-
Maarten en de Schager Wiel bij Valkkoog, met Waarddijk werd aangeduid. Dat
gebeurde in de tijd van Philips de Goede, graaf van Holland tussen 1433 en 1467. De
naam 'waard' had betrekking op eertijds overstroomde gebieden die niet al te diep
onder water lagen, maar zelfs hier en daar nog aan de oppervlakte kwamen. Ze werden
waarden genoemd. In de Grote Waard lagen allerlei eilandjes en schiereilanden die nu
Historisch Niedorp, informatieblad 2013 nr. 2