-13- Overwegingen bij de kleine zijtwende Kan zo'n zeer korte zijkade misschien zelf een zijdewind worden genoemd, of hebben we hier te maken met een restant van een tamelijk lange zijkade? Het laatste ligt voor de hand. bekend van de voorpagina van ons vorige blad, zou daar nog een onderdeel van geweest kunnen zijn. Dat betekent ook dat een groot deel van de Leekerweg, de oude Scheidersweg, de Nieuwe Niedorperweg en de Ooievaarsweg als een doorlopende zijdewind in beeld komen! Het latere zijsprongetje van de Scheidersweg kan gemakkelijk verklaard worden met de veel eenvoudiger bruggenbouw over de diepliggende dorpssloot, dan in het veel lagere gebied om de Herbergsloot. (Daar was die schutsluis in Nieuwe Niedorp dan ook voor nodig.) De in mijn vorige artikel genoemde Weijversloot aan de westkant van Winkel liep precies langs de bannegrens tussen Nieuwe Niedorp en Winkel en heeft in het verre verleden zowel een zijdewind naast zich gehad als de weg naar Lutjewinkel. Dit alles ligt als het ware verborgen onder een vrij nieuwe verbindingsweg: Winkelerzand. Een ondersteunend kaartbeeld Op de voorpagina is een uitsnede van een kaart uit 1631 afgedrukt. Daarop is te zien dat de Bosstraat nog ontbreekt en de verbinding over land met de wat noordelijker regionen via de Scheidersweg moet hebben gelopen. Of via de Westfriesezeedijk. Er lijkt duidelijk sprake van een verbindingsweg over de veronderstelde oostelijke zijdewind! De kaart is vast en zeker gebaseerd op oudere kaarten, onder andere van Joost Jansz uit 1575. Men kan gevoeglijk aannemen dat de Bosstraat (die toen Winkelerweg heette) uit de 16e eeuw stamt en niet van na 1631. In elk geval krijgen we een uitzonderlijke kijk op de prille geschiedenis van Winkel. Zonder Bosstraat worden de twee Zwetsloten buitengewoon belangrijk. In het gebied tussen de H'huizen Ontginningsblok Een lange zijkade uit de tijd dat er een paar grote blokken naast elkaar werden ontgonnen. Deze kaden moesten het water keren uit naastgelegen nog onontgonnen veen en werden indertijd zijdewinden genoemd. Het is heel goed mogelijk dat het beekje de Leek de oostgrens vormde van een behoorlijk brede ontginning en dat het Winkeler gebied er wat later vlak naast werd ontwikkeld. Een wat grove schets van een mogelijk ontginningsblok met de hoofdbegrenzing Er zijn in elk geval opvallende verschillen tussen de oude kavels aan beide zijden van de bannegrens (tegenwoordig gemeentegrens). Dat zegt iets. Het is dus niet ondenkbaar, zelfs waarschijnlijk, dat het kleine stukje zijtwende op een lange zijdewind wijst die bij Barsingerhorn een aanvang nam en pas bij de Langereis eindigde. Het stukje Janneke Weijver, Historisch Niedorp, informatieblad 2013 nr. 2

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Informatieblad stichting Historisch Niedorp | 2013 | | pagina 13