-7-
De grootmoeder van Liesbeth, afkomstig van de boerderij aan 't Paadje, was als enige
van de familie De Vries hierbij aanwezig. Het ophalen van het dierbare pleegkind
maakte natuurlijk een verschrikkelijke en onuitwisbare indruk op haar. Zoon Jaap was
al een tijdje daarvoor door Duitse militairen opgepakt en naar kamp Vught gestuurd,
zonder dat precies duidelijk was waarom. Zijn vrouw Wijntje zocht hem net op de
fatale dag op. Daar had ze speciaal toestemming voor gekregen. Het lijkt erop dat dit
van bovenaf expres zo georganiseerd was om zo weinig mogelijk weerstand te
ontmoeten. Deze hele geschiedenis wordt nog scherp herinnerd door de inmiddels 87-
jarige Tiny Provoost-Kooy die indertijd het dienstmeisje was bij de familie De Vries.
Ze weet nog heel goed dat ze in tranen is uitgebarsten tijdens het voor de laatste maal
strikken van Loesjes schoentjes.
Dat verraad een rol speelde is onmiskenbaar. Of een van de NSB'ers, of een enkele
SS'er uit Nieuwe Niedorp dit op zijn geweten heeft, is nooit duidelijk geworden. We
weten zeker dat Loesje volledig in de familie De Vries was opgenomen, met alle
vrijheid die maar mogelijk was. Vrienden en familieleden werden samen met haar
bezocht. Er werd geen enkel onderscheid gemaakt tussen de kinderen. Tegenover de
Duitse militairen deed men het nog voorkomen dat het om een eigen kind ging, een
Elsje dat in werkelijkheid vroeg overleden was. Maar dat het meisje met het zeer
donkere haar hoogstwaarschijnlijk niet tot de eigen familie hoorde, lag voor de hand.
Het was tijdens de oorlogsjaren niet eenvoudig om een Joods kind op te nemen en te
verbergen. Er stonden zeer onaangename sancties op. Op zijn minst gevangenisstraf,
maar het kon je zelfs je leven kosten. Mijn eigen ouders, die een zaak in manufacturen
hadden, hebben korte tijd het zoontje in huis genomen van een Joodse
vertegenwoordiger in textiel. Ik meen dat hij Leo Stuiver heette. Hij was moeilijk
binnenshuis te houden waardoor enkele buren zich er op een wat onverstandige wijze
mee begonnen te bemoeien. Tegenover ons
woonden NSB'ers en dat leverde bepaald geen
veilig gevoel. Mijn ouders hadden ook de zorg en
verantwoordelijkheid voor hun eigen drie kinderen
en hebben het verblijf van Leo dus op moeten
geven. Leo heeft gelukkig de oorlog overleefd en is
nog een keer teruggeweest om daar getuigenis van
af te leggen. Hetzelfde gebeurde bij Cornelis Lodder
in Winkel die ook een manufacturenzaak had. Daar
was Louise Sax opgenomen, die echter na de
noodlottige gebeurtenis op het Hoefje ijlings elders
werd ondergebracht. Deze Louise heeft de oorlog
ook godzijdank overleefd en gezorgd dat Yad
Vashem Jacob de Vries en zijn vrouw tot
'Rechtvaardigen onder de Volkeren' heeft verklaard.
De grafsteen van de grootouders, met de extra
vermelding van Loesje, ligt aan hetzelfde pad als het
graf van Jacob en Wijntje. Er schuin tegenover.
r-mMtMBA
De grafsteen met de naam Loesje Pinto (een treffend oorlogsmonument)
Historisch Niedorp, informatieblad 2013 nr. 1
