-44-
hiertoe opgeroepen ten boonlotein de kerk. Dit gebeurde zo ook op 30 maart 1750.
Daar stond de schout in de kerk, geflankeerd door de twee burgemeesters. In zijn hand
had hij een muts, gevuld met zeven zwarte bonen en negenentwintig witte bonen.
Iedere opgeroepene ging op afroep naar de schout en trok een boon, net zolang tot de
zeven zwarte bonen waren getrokken.
Na het afleggen van de 'Eedt van Schepenen', waarvan de eerste regel luidt: lWij
beloven ende sweeren dit Jaer als Schepenen en Regeerders deser Stede Winkel om
Regt ende Justitie te administreren tussen Burger en Burger of tussen Burger en
Vreemdeling sonder aensien van personen;waren zij benoemd tot schepenen.
Een erebaan die met graagte
werd aanvaard? Een aantal
heeft het zo ervaren want het
streelde het ego. Het
merendeel zal daar gemengde
gevoelens over gehad hebben.
Op 30 maart trokken een
timmerman/baas, een chirur-
gijn, een boer, een wagen-
maker, een bakker, een
boer/kaaskoper en een
marktschipper een zwarte
boon. Het dilemma waar ze
voor kwamen te staan, was
wel tweeledig, de eer die je te
beurt viel of de strijd van het
dagelijkse bestaan, die er
tegenover stond. In die tijd bestond het leven uit werken zolang er daglicht was. De
uitverkorene moest zien hoe hij tijd kon vrijmaken voor dit erebaantje maar hij wist
ook dat je in het college beslissingen moest nemen, waar lang niet iedereen het mee
eens was. Bij besluiten waren er altijd gedupeerden en dat kon wel eens negatieve
gevolgen hebben voor zijn broodwinning.
Van de zeven zwartebonentrekkers is alleen de grafsteen [F8] van de chirurgijn
Adriaan Hauwert in de Lucaskerk terug te vinden. Wikipedia omschrijft het beroep
chirurgijn als volgt: Medisch behandelaar, van de middeleeuwen tot vroege moderne
tijd. Dit beroep kwam voort uit het beroep barbier, hij hielt zich bezig vooral met
zaken waar bloed tevoorschijn kwam\ Adriaan woonde in de Bosch (Bosstraat) en
trouwde in 1765 voor de tweede keer in Zuid-Scharwoude met Maartje Jans
Langedijk. Hij stierf op 20 maart 1781. Volgens de lijst van personele quotisatie kwam
hij voor als bezitter van een chais (tweewielrijtuig) met paard. De chais mag gezien
worden als een vorm van voorname status. Op de lijst van de personele quotisatie van
Winkel kwamen drieentwintig eigenaren van chaizen voor. Personele quotisatie is een
soort belasting op basis van draagkracht, ingevoerd in 1749. Het is een aanpaste
belastingheffing na een golf van protesten in de Republiek.
Verkiezingen anno 1750 in de Stede Winkel.
Wie een zwarte boon trok werd benoemd
Historisch Niedorp, informatieblad 2013 nr. 1
