Criminele vergrijpen uit de Niedorperkogge in de 18e eeuw
-24-
door Jan Smit
De hoofdofficieren van de Niedorper Kogge, onder meer Reinier van Kuffelen en later
Jacob van Oudensteijn, hadden in de 18e eeuw de meest vreemde rechtszaakjes te
behandelen. Soms ging het over het stelen van een schaap of een paar eenden langs de
Zeedijk, maar het gebeurde ook wel dat ze een vonnis moesten vellen in een
moordzaak. Maar we gaan rustig beginnen, niet meteen een moordpartij, maar toch
was deze uitspatting van geweld te Oude Niedorp behoorlijk bloederig.
Wat was er aan de hand op die 30ste januari 1720? Of Claas Tamis, een buiten- en
binnenschipper, thuis al te veel genever naar binnen had gewerkt of dat hij zomaar de
kolder in de kop had gekregen, we weten het niet. In elk geval had Tamis zijn woning
verlaten en was bij zijn naaste buurman Jan Jansz Beschuijt naar binnen gedrenteld en
begon daar eerst wat te schelden en te lasteren, maar hij ging hiermee zo lang door, dat
Beschuijt er schijtziek van werd en beleefd verzocht lom hiervan ontslagen te worden
en Claas Tamis gelaste uit zijn huis te vertrekken'. Maar Tamis 'was gantsch onwillig
en verdubbelde zijn schelden en lasteren'zodat Jan Jansz Beschuijt genoodzaakt was
om de vervelende klier persoonlijk zijn huis uit te gooien. Maar in plaats van te
gehoorzamen attacqueerde hij de heer Beschuijt, hem vastpakkende, scheurende en
aan zijn haar trekkende en al vechtende probeerde hij Beschuijt op de grond te werpen.
Schijnbaar vond Tamis dit nog niet genoeg, want hij trok zijn mes, dat hij onder zijn
voorschoot had verborgen. Gelukkig hadden een paar voorbijgangers het rumoer
gehoord en konden zij de amokmaker nog net op tijd het huis uit gooien. Diezelfde
dag, in de avondschemering, ging Tamis naar zijn andere buurman Jan Cornelisz Mos,
waar hij een poosje genever zat te drinken en plots Jan Mos zodanig begon te slaan dat
deze daardoor bijna beswijmende en in sijn verstand zoodanig bedwelmd was dat hij
niet wist hoe zwaar hij verder mishandelt was', waardoor Mos geweldig uit zijn neus
heeft gebloed.
Claas Tamis kwam er met een boete van 100 gulden nog genadig vanaf.
Een Verstoorde Bruiloft in Winkel
Diezelfde dag had van Kuffelen, de hoofdofficier van de Niedorper Kogge nog een
zaakje te behandelen. Plaats van delict was nu de Stede Winkel. De minderjarige
jongeman Pieter Jacobsz had een week of zes eerder, het zal ongeveer half februari
zijn geweest, op de bruiloft van zijn broer Jan Jacobsz met Willemtje Floris in een
gram gemoed een zekere Maerten Pietersz Ket uit Winkel een brandewijnskop in zijn
gezicht geworpen, waardoor Ket zodanig gewond raakte, dat hij niet alleen geweldig
bloedde, maar ook zijn bruiloftskleren allemaal gewassen moesten worden. En zijn
neus was van boven tot in zijn lip zodanig gekwetst dat alles rauw en gekneusd was en
de deugniet Pieter Jacobsz had de heer Ket ook nog in de pink van zijn rechterhand
gebeten zodat de nagel daaruit verdwenen was en ook nog een flink stuk van de pink
verdwenen was, welk saken sijn, strijdig tegen de keure deser Stede Winkel
Historisch Niedorp, informatieblad 2013 nr. 1
