-18-
hierover meer wilt lezen verwijs ik u naar onderstaande literatuurlijst, ik zal mij
beperken tot Winkel.
In het tijdsbestek 1823 tot 1945 zijn er bijna geen persoonlijke brieven of dagboeken te
vinden. Mondeling doorgegeven verhalen over dit onderwerp zijn schaars. Enkele heb
ik genoteerd bij gevoerde gesprekken. Daaruit blijkt dat van solidariteit tussen
vrouwen onderling in de strijd tegen ongelijkheid geen sprake kan zijn. Het geeft een
beeld over standsverschillen tussen rijk, of vermeend rijk, en arm. Die zijn schrijnend,
zelfs in nietige zaken.
In 1877 wilde het dienstmeisje Maartje
Eriks (1849-1935) trouwen met Gerrit
Krap Gzn. Ze bezat geen cent. Daarom
moest zij een vernederende gang naar het
gemeentehuis maken. Onder het toeziend
oog van burgemeester Hendrik Koomen
en de getuigen J. Woud, herbergier, en
veldwachter P. de Leeuw moest zij een
bewijs van onvermogen aanvragen voor
vrijstelling van het betalen van leges,
conform de wet tot het aangaan van
huwelijken volgens het besluit van 9
maart 1815.
Zo was er een dienstmeisje voor dag en
nacht op een boerderij in de Zoutkaag
aangenomen. Ze was afkomstig uit Kleef
in Duitsland. Een betrouwbaarheidstest
volgde. De boerin had geld onder een
bedmatras verstopt. Het bewuste
dienstmeisje liep niet in de val en mocht
blijven.
Het dienstmeisje bij de vrouw van de directeur van de zuivelfabriek in Lutjewinkel
was afkomstig uit Vollenhove. Haar maaltijden nuttigde zij alleen in de keuken. Met
de kerstdagen mocht ze in de kamer bij het gezin aanzitten. Van haar werd verwacht
dat zij het botermesje gebruikte, die regel gold niet voor de rest van het gezin. Of dit
verhaal: een meisje voor alle dagen op een grote boerderij in de Groetpolder. Als zij
zich ziek voelde veroorzaakt door het maandelijkse ongemak kreeg ze na officiële
werktijd nog een extra klusje opgedragen van mevrouw. Daarna mocht ze naar huis.
De vereniging Winkel's Harmonie werd opgericht in 1889. Vanaf de oprichting tot
1920 was Arie Egmond de dirigent. Afgaande op beschikbare foto's zijn er geen
muzikale vrouwenleden te zien. Onder leiding van Egmonds opvolger Piet Pranger
(1886-1949) heeft de Harmonie muzikaal vele hoogtepunten gekend. Piet Pranger was
dirigent van 1920 tot 1949. Ook hier laten fotoalbums geen vrouwelijke leden zien.
Het is mij niet bekend of dit een principiële zaak was of dat de gedachte prevaleerde
'zonder vrouwen gaat het toch uitstekend!'
ATTEST VABT OBfVERBÏOGESr,
Historisch Niedorp, informatieblad 2012 nr. 2
VOLGENS BESLUIT
VAN DEN 9 MAART 1815, No. 13.
De Ondergetekende BURGEMEEST
verklaart bij
Gemeente^
op getuigen» van
goeder naam cn faam staande en iroonachtig in dc gezegde Gemeente,
/f t
beide (er
woonachtig te ionvermogend *-<?
tot de voldoening van eenige Zegel-Registratie-Expcditic-gcldcn en Leges
wegens alle zoodanige Stokken-ls ingevolge de Wet tot het aangaan van
Huwelijken vereischt wordenen dat Zy alzoo verkeerd in do termen van
het Besluit van den 9 Maart 1816, N°. 13.
Aldus
gedaan tc
j-
Handlcelen it ge» der Getuigen,
'jZ?/' Z? C
Be BurgemeetUr voornoemd