Van het land van John Bull naar Winkel
-15-
door Maarten Mooij
Vrijdag 27 juli van dit jaar heeft de wereld massaal de
tv afgestemd op het land van John Buil, het zinnebeeld
van het welvarende Engeland sinds de 18e eeuw. De
Olympische Spelen 2012 werden met een fantastische
show geopend. Regisseur Danny Boyle, bekend van de
film Slumdog Millionair, was de bedenker van dit
spektakel. Een show waarbij traditie, sport en cultuur
gekoppeld waren aan Britse invloeden die de
wereldgeschiedenis hebben gekleurd. Wat in het kort
neerkomt op een afgebakende tijd van de industriële
revolutie tot het internet.
De industriële revolutie is de periode waar men omschakelde van handmatig naar
machinaal vervaardigen van producten en goederen. Dat begon eind 18e eeuw in
Engeland. Europa volgde in de 19e eeuw. Gedurende een deel van die opening van het
olympische spektakel refereerde men met rokende schoorstenen aan de economische
kracht van dit tijdperk. Pas in de tweede helft van de 19e eeuw zie je in onze streek die
rook, indirect veroorzaakt door de stoommachine, verschijnen. Van de windkracht was
men niet meer afhankelijk. Met de verbeterde stoommachine van James Watt werd het
mogelijk de polders beter droog te houden. Begin 20e eeuw kende bijna ieder dorp de
rokende schoorsteen van een kaasfabriekje. In 1898 begon het stoomtrammetje van
Schagen naar Wognum te rijden. Dit gaf onze regio een behoorlijke sociaal-
economische impuls.
Onder die rook van de fabrieksschoorstenen van toen verschool zich een grote
maatschappelijke ongelijkheid. Het leven van een arbeider wordt bij de kenners als de
'sociale kwestie' aangeduid. Het staat ook wel bekend als het arbeidersvraagstuk.
Onder dit begrip vallen de slechte woon- en arbeidsomstandigheden van vrouwen en
hun gezinnen, kinderarbeid, hongerlonen en massale werkloosheid.
Terug naar de olympische openingsceremonie. Een groep dames verscheen op het
beeldscherm. Zij droegen spandoeken met zich mee met de tekst 'SUFFRAGETTES'.
Een facet van de vrouwenemancipatie. Hier wil ik wat uitgebreider bij stilstaan.
Achter dit spandoek gaat een strijd verborgen, zo oud als het verhaal van Adam en
Eva, die in alle windstreken van de westerse wereld voorkomt. Het gaat om de
ongelijke behandeling van de vrouw ten opzichte van de man. Suffragette is een
Engelse term voor strijdster van het vrouwenkiesrecht, afgeleid van het woord
suffrage, dat stemrecht betekent. De echte naam van deze organisatie in Engeland was
Sociale en Politieke Vrouwenunie (Women's Social and Political Union). In 1908
organiseerde deze vrouwenunie een demonstratie in het Hydepark in Londen waar een
half miljoen mensen op afkwam.
Historisch Niedorp, informatieblad 2012 nr. 2
