-46-
Op 17 oktober 1617 was het zover dat de Staten besloten 'om so veel mogelijck de
christelijcke gemeynte van Oude Niedorp bijeen te houden' en ordonneerden dat de
ene week een remonstrantse predikant en de andere week een contra-remonstrant
mocht preken en dat men elkaar in 'vrientschappe bejeghenen sullen'. In 1619 vond
het Oude Niedorper kerkgevecht een einde, toen in de Noordhollandse Synode te
Enkhuizen werd besloten dat enkele afgevaardigden zich zouden bezighouden met het
examineren van remonstrantse predikanten. De remonstrantse predikant te Oude
Niedorp werd niet goed genoeg bevonden en werd afgezet.
De Oude Niedorpers vonden snel een contra-remonstrantse opvolger in de persoon van
Henricus Husingius, afkomstig uit Emmen. Zo hadden burgemeester Brouwer en
consorten uiteindelijk toch hun zin gekregen in de Oude Niedorper kerk.
Winkel, voorjaar 2012
Wie was nu arminiaan en wie was gomarist?
Arminianen:
Burgemeester Dirck Aeriaensz Brouwer.
Kerkeraad van Oude Niedorp.
Venator, dominee uit Alkmaar.
Pijnacker, dominee uit Alkmaar.
Willem Loman, dominee te Haringhuizen.
Joh van Velsen, dominee te Egmond a/d Hoef.
De Staten van Holland.
Gomaristen:
Schout Rijckert van Vollenhove.
Schepenen Oude Niedorp.
Abraham Dircks, dominee te Nieuwe Niedorp.
Ouderlingen te Oude Niedorp.
Diakenen te Oude Niedorp.
Jacob Lauris.
Pieter Jans, dominee van Langedijk.
Cornelis Albertsz uit Noord-Scharwoude.
Prins Maurits.
De gomaristen zijn te vergelijken met de leden van de Gereformeerde Kerk vóór de
arminianen in beeld kwamen.
Oude Niedorp, Zijdewind en Veenhuizen behoorden tot één kerkelijke gemeente. De Heer
van Veenhuizen, Reinout van Brederode, had zeggenschap in de benoeming van de dominee.
Daarom zijn ze ook bij hem langsgegaan in Den Haag.
Voorgaand artikel is in het voorjaar van 2012 door mij samengesteld. Daar ik bang was dat er
in de tekst wel wat fouten konden zijn geslopen, heb ik voorgaand artikel naar de heer en
mevrouw Klomp in Veenhuizen gestuurd met het verzoek of ze het artikel eens wilden
doornemen en controleren op fouten. Nou die waren er zeker. De heer Klomp kwam erachter
dat ik de arminianen en gomaristen behoorlijk door elkaar gehusseld had.
De heer en mevrouw Klomp hebben mijn artikel gedeeltelijk herschreven, waar ik zeer
content mee ben. Mijn welgemeende dank gaat dan ook naar hen uit.
Jan Smit
Historisch Niedorp, informatieblad 2012 nr. 1
