-42-
Venator stelde nog voor dat hij 's morgens zou preken en dat Cornelis Albers de
middagdienst voor zijn rekening zou nemen, maar de koppige Niedorpers hielden de
kerk die dag goed gesloten. Zo konden de heren op die gedenkwaardige eerste dag van
de hooimaand in 1612 onverrichter zake huiswaarts keren. Het waren Jan Sijmonsz, de
bode, Corn. Jansz Hoogheboom, Adolphus Tectander Venator en Rijckert van
Vollenhove. Meesmuilend werden ze nagestaard door de kerkgangers.
Kerk bleef dicht
Als straf voor de onwil en koppigheid van de Oude Niedorpers gelastte de schout dat
de kerk drie maanden dicht zou blijven. Maar twee dagen later kwamen de Staten al
weer terug op voorgaand besluit en maakten bekend dat geen andere predikant in Oude
Niedorp zou mogen preken dan die welke kwam van de classis Alkmaar. Op
zondagmorgen 8 juli werd deze resolutie voorgelezen door de schout aan de
burgemeester, kerkmeesters en de aanwezig zijnde Arminiaanse predikant Abram
Dircksz van Nieuwe Niedorp en de schoolmeester. Schout Van Vollenhove
waarschuwde deze lieden zich aan deze resolutie te houden anders werd er uit een
ander vaatje getapt. Er waren op deze 8e juli nog veel meer kerkgangers op komen
dagen dan voorgaande keer.
De schoolmeester ontsloot de kerktoren en liet de klok lekker beieren. Maar de
spiedende blik van schout Van Vollenhove had gezien dat de deur tussen kerk en toren
gesloten bleef. De kwaaie schout beval om onverwijld de kerkdeur te openen, wat
schoorvoetend werd gedaan, maar de deur was nog niet los of een kerkenraadslid
schoot toe, ontrukte de schoolmeester de sleutel en de geopende deur ging weer op
slot.
Zondag 15 juli werd weer hetzelfde spelletje vertoond; de (contra) Herbert Heynrixsz
van Winkel en de (gereformeerde) Arie Volkertsz van Oudorp konden zonder gepreekt
te hebben weer huiswaarts keren, want de Oude Niedorpers beriepen zich op de
ordonnantie waarin de kerk drie maanden dicht zou blijven. Maar door al dit gedonder
verloor de kerkenraad de beroeping van Jacob Lauris toch niet uit het oog. Ze besloten
ondanks alles deze zaak door te zetten.
Omstreeks dezelfde tijd in juni besloot de buitenclassis om een afvaardiging naar Den
Haag te sturen om te 'remonstreeren de swaricheden en grote bedroefenisse in de
gemeente Oude Niedorp'. Wat deze afvaardiging heeft uitgespookt vermelden de
notulen niet, maar in de vergadering der Staten van Holland werden de heren niet
ontvangen. Predikant Venator, waarschijnlijk door de gematigde partij afgezonden,
vermeldt in een schrijven aan zijn vriend Cornelis Janszoon Hoogheboom hoe het
allemaal is verlopen in Den Haag. De Oude Niedorper delegatie had eerst de Heer van
Veenhuizen, die president van de Hoge Raad was, bezocht.
Ze hadden hem toestemming gevraagd om een neutraal persoon in Oude Niedorp te
beroepen, waarvoor zij Jacob Lauris hadden aanbevolen, een man die zoals ze
aangaven, voorheen bevriend was geweest met Arminius zelf. De president van de
Hoge Raad wilde vóór hij toestemming gaf toch nog weten of de hele gemeente achter
Historisch Niedorp, informatieblad 2012 nr. 1