school) met de vraag of hij ook een ordonnantie kende van de Staten, die hem verder
zou kunnen helpen in deze. Schout van Vollenhove kreeg zelfs mondeling antwoord,
want er kwamen twee predikanten uit Alkmaar, waarschijnlijk Venator en Pijnacker,
die hem de gedragslijn in deze vertelden. Schout van Vollenhove werd op het hart
gedrukt om op 24 juni aanwezig te zijn in Oude Niedorp om de kerkenraad en de
predikant van Langedijk Pieter Jansz, een contra-remonstrant die volgens Venator pas
kwam kijken in de classis, te vermanen. Van Vollenhove moest er van Venator tevens
voor zorgen, dat de behoudende remonstrant Willem Loman van Haringhuizen de
dienst zou waarnemen. Mocht Loman geweigerd worden dan moest hij ervoor zorgen
dat de tegenstander ook niet tot de kerk werd toegelaten.
De Alkmaarse Classis
Toch was de schout er niet gerust op dat alles op de 24L juni volgens plan zou
verlopen. Daarom stuurde hij secretaris Hoogheboom weer naar Oude Niedoip om er
voor te zorgen dat er alleen een predikant de kerk in kwam, die was voorzien van een
volmacht van de Alkmaarse classis. De hele onderneming van Rijckert van
Vollenhove maakte echter weinig indruk. De Oude Niedorpers stoorden zich niet aan
Loman, noch aan Cornelis Janszoon Hoogheboom en ook niet aan het bevel van de
schout. Hoewel hij geen volmacht bij zich had lieten ze de Langedijker Pieter Jansz
rustig preken en Loman kon onverrichter zake naar Haringhuizen afdruipen.
Er ging weer een brief naar Venator, waarin werd verzocht om de schout van tevoren
te verwittigen wie er in Oude Niedorp zou komen preken. Dan zou Van Vollenhove
zelf aanwezig zijn en de zaak 'op rolletjes laten verlopen'.
Op 30 juni kreeg heer Rijckert de lijst met predikanten die zouden komen preken.
Hieruit bleek dat Venator zelf op de le juli naar Oude Niedorp zou komen, samen met
Johan van Velsen, predikant te Egmond aan de Hoef. Heer Rijckert verwittigde
dadelijk de kerkenraad (de contra-remonstranten) en aan de schoolmeester werd
gevraagd om de kerk om 7 uur te openen 'ende de clock totten predickdienst te luijden
ende 't voorsingen nae behoren te doen'
Maar zelf waren de contra-remonstranten ook actief geweest. Ze hadden voor de
komende drie zondagen ook al predikanten aangewezen. Te weten Cornelis Albertsz
van Noord Scharwoude, Abram Dircks van Nieuwe Niedorp en Herbert Heijnricxz van
Winkel.
De eerste juli, reeds vroeg in de morgen waren veel mensen al bij de kerk aanwezig.
De predikanten, kerkenraad en andere autoriteiten stonden te wachten op de dingen die
komen gingen. Schout Van Vollenhove deelde aan de contra-remonstrant Cornelis
Albersz mee, dat alleen Venator deze morgen in Oude Niedorp mocht preken en de
burgemeester en kerkenraad gaf hij bevel de sleutels te pakken en de kerk te openen,
zodat de klok geluid kon worden voor de dienst. Alle ogen waren toen op
burgemeester Brouwer gericht, die na kort beraad meedeelde dat de kerk op deze
eerste juli niet geopend zou worden omdat beide predikanten wel in het bezit waren
van geloofsbrieven van de wettige classis Alkmaar maar dat de Oude Niedorpers niet
konden uitmaken welke van beide predikanten nu de meest wettige was.
Historisch Niedorp, informatieblad 2012 nr. 1
