-37-
schoolstrijd tussen het neutrale openbaar onderwijs en het bijzonder onderwijs. Er
heerste een sfeer van haat en verdachtmakingen. De vrijzinnige liberalen en de
socialisten tegenover de anti-revolutionairen en de katholieken. De liberalen en de
socialisten vonden dat de kerk een te grote grip kreeg op het denken van de burger,
hetgeen zij een belemmering vonden in de vooruitgangsgedachte.
De Liberale Unie en het Volks Onderwijs afdeling Winkel als ook het N.O.G. afdeling
Schagen vonden in de persoon van Jan Porte de faire strateeg in de propaganda en
verdediging van het openbare onderwijs. Dit moet niet gezien worden als 'preken voor
eigen parochie', het openbaar onderwijs in Winkel had het rijk alleen. Het diende om
zijn medestrijders elders in het land te steunen die het wel moeilijk hadden. Want
Winkel heeft nauwelijks last gehad van de schoolstrijd.
Jan Porte's bevlogenheid kende eigenlijk geen grenzen. Naast zijn dagelijkse werk
heeft hij door de jaren heen veel lezingen gegeven bij onder andere de afdelingen van
de Hollandsche Maatschappij van Landbouw boven het Noordzeekanaal. In die
redevoeringen stonden onderwijs, onderzoek en voorlichting centraal.
Enkele kort samengevatte citaten uit die bijeenkomsten:
We kunnen niet verder gaan onder het motto 'Zo mijn vader 't deed, zo doe ik het
ook'.
Laat Amerika het graan maar verbouwen. Mede door het vervoer per stoomboot
kunnen wij niet meer tegen die graanprijs opboksen.
Boeren en tuinders grijp je kans, zorg ervoor dat je drie oogsten in een jaar van je
grond kunt halen.
Tuinders maak gebruik van glasbakken (broeikassen).
Zaadtelers, verdiep je in de wet van Mendel. Selecteer je sterkste planten en laat de
bestuiving van de bloemen niet over aan de natuur. Door bestuiving met
mensenhand teelt u kwaliteitszaden.
Mensen gebruik naast je stalmest kunstmest. Vul die elementen aan (kalk, stikstof
en dergelijke) waar de grond om vraagt.
De koolboeren van Langedijk stelde hij voor om een proefveld in Lutjewinkel aan te
leggen om te bekijken of door wisselbouw ziektes in de kool konden verminderen.
Hij toonde op deze bijeenkomsten de teeltresultaten van verschillende doseringen
kunstmest op verschillende locaties.
Hij wees op de nieuwe mogelijkheden in de afzet van tuinbouwproducten uit Nieuwe
Niedorp en Winkel bij de komst van de tramlijn Schagen-Wognum.
De opsomming gaat verder: Jan Porte heeft in de volgende besturen gezeten: de
veilingen van Lutjewinkel en Winkel, het hoofdbestuur van Tuinbouw vereniging
Niedorper Kogge, bestuurslid van de plaatselijke afdeling van het Witte Kruis
(gezondheidszorg) en hij was voorzanger van de Nederlands Hervormde Kerk te
Winkel.
Hij is nauw betrokken geweest bij de stichting en realisatie van het Marktgebouw in
Winkel. Hij sloot een overeenkomst met de gemeente Winkel over een stuk grond
achter het postkantoor in de Bosstraat voor zijn landbouwonderwijs. De opbrengst van
de geteelde producten ging naar de buren, het Armenhuis. Onvoorstelbaar hoe deze
Historisch Niedorp, informatieblad 2012 nr. 1
