y. -25- Binnen de West-Friese Omringdijk kennen we vier ambachten, te weten Drechterland, De Vier Noorderkoggen, het Niedorperambacht en het Geestmanne(r)ambacht (tegenwoordig het Geestmerambacht). Een gebiedsverdeling in vieren lijkt een typisch Oudfriese aangelegenheid. In de provincie Friesland komen vierendelen zeer veel voor. i 4 Drechterland omvatte aanvan kelijk vier koggen: de Oosterkogge bij Enkhuizen (zie letter K), de Middelkogge (J), de Westerkogge (G) en de Zuijder- of Neerkogge (H). In latere tijd heeft er, waarschijnlijk om waterstaats- kundige redenen, een samen voeging plaatsgevonden tot de Enkhuizer- en de Hoorner koggen. Wat de laatste naam betreft: wellicht de Middel kogge met de Westerkogge, beide grenzend aan Hoorn. Ik veronderstel dat maar, omdat me de precieze feitenkennis hier ontbreekt. De Vier Noorderkoggen bestonden uit de Hoog wouderkogge (C), de Middel kogge (D, of Kogge van Sijbekarspel), de Medem- blikkerkogge (E, of Zeekogge) en de Wognummerkogge (F, ook wel genoemd de Span broekerkogge). Voor de volledigheid geef ik hier verschillende benamin gen. Dat in onze tijd de vroegere gemeente Medem- blik is uitgebreid tot en met Wognum, en dat daar vlakbij de A7 het nieuwe gemeen tehuis is gevestigd, heeft dus nog een zekere historische rechtvaardiging. De alweer in 2006 verdwenen naam Noorder-Koggenland herinnerde natuurlijk aan de Vier Noorderkoggen. Het Niedorperambacht telde slechts twee koggen: de Niedorperkogge (B) en de Schagerkogge (A). Ze hebben op waterstaatsgebied heel lang samengewerkt. Tot halfweg de 17e eeuw bezaten ze een gemeenschappelijke afwatering op de Zuiderzee bij Kolhorn. De door inklinking van de grond ontstane hoogteverschillen maakten een De Nieripperkogge en de Schagerkogge. Aardige uitsnede van een kaart uit 1631 voorstellende Westvriesland en 't Noorder quartier, getekend door Willem Jansz en Joan Blaeu. Wie er wat nader naar kijkt ziet allerlei onnauwkeurigheden (bijvoorbeeld de westwaarts verschoven plaats van de Bosstraat). Noorden rechts. Historisch Niedorp, informatieblad 2012 nr. 1 "*<rr6 h dy -Woerd* cjt* AeW* F

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Informatieblad stichting Historisch Niedorp | 2012 | | pagina 25