-15-
in het bestuur. Zo kunnen we een heel rijtje van grootgrondbezitters opnoemen.
Misschien is de meest interessante nog Johan van Oldenbarnevelt met zijn 54 morgen.
Johan van Oldenbarnevelt leefde van 1547 tot 1619 en bracht het tot landsadvocaat van Holland. Hij leidde de
jonge republiek op de meest voortreffelijke wijze, maar koos uit de twee bestaande gereformeerde richtingen net
de verkeerde. Hij werd toen op aandringen van prins Maurits door een buitengewone rechtbank ter dood
veroordeeld. Een werkelijk pikzwarte bladzij in onze nationale geschiedenis. Uiteraard ook voor Maurits zelf.
Als we naar de stedelijke bezitters kijken komt bijvoorbeeld 33% uit Den Haag, 32%
uit Amsterdam en uit Alkmaar 25%. Kwam er dan helemaal niemand van het
platteland, van een of ander dorp?
Ja, toch, één kwam er uit Nieuwe Niedorp. Dat maakt ons natuurlijk nieuwsgierig.
Zijn naam was Gerrit Heertgens.
Hij woonde aan de westkant van
het dorp op de Hoogzijde, daar
waar veel later, omstreeks 1900
onze zeer bekende familie Visser
een aanzienlijk huis bewoonde.
(Zie Infoblad nr. 48.) Het
huisnummer is nu 227. Na de
Vissers werd in het rechter
gedeelte de Boerenleenbank
gevestigd, het linker deel werd
de woning voor de kassier.
(Jarenlang was dat mijn
grootvader.) Erg fraai kon je het
huis met zijn hoge voorgevel bepaald niet noemen. Het was dus geen wonder dat er
daarna wat veranderingen zijn aangebracht. Bijvoorbeeld door het accountancy-bedrijf
van Cor Wiedijk en daarna door de huidige bewoner, de heer N. Stammes. Op het
ogenblik wordt de oude bankkluis o.a. gebruikt als bewaarplaats voor het
genealogische werk van de heer Kees Kruit.
We weten nu dus waar Gerrit Heertgens gewoond heeft, ook al hebben we geen
afbeeldingen van zijn toenmalige woning. We kunnen wel iets vertellen over zijn
grondaankopen in de Wieringerwaard.
Het begon met een toewijzing in het Alkmaarse stadhuis, anno 1611 van twee kavels
van elk 10 morgen, grenzend aan de Barsingerweg. In 1612 kocht hij een volgende
kavel van 10 morgen van Barthold Cromhout en deed een andere weer van de hand.
In 1616 verwierf hij opnieuw een kavel, nu van 15 morgen. Deze was afkomstig van
de weduwe van Adriaen du Gardijn, voormalig penningmeester van de
Wieringerwaard. In 1617 werd er weer een kavel, mét behuizing, van 15 morgen
aangeschaft en vervolgens nog één. In 1623 zien we opnieuw een aankoop van 15
morgen, nu van Reijnier Adriaensz Coetenburg, een van de hoofdingelanden van de
polder. We komen dus voortdurend de bekende regentennamen tegen. Gerrit liet niet
alleen zijn oog vallen op aantrekkelijke gronden in de Wieringerwaard, maar ook in
De Zijpe. Zo kocht hij in 1617 een kleine 100 morgen aan de Belkmerweg, met
inbegrip van de daarop staande woning, en wel opnieuw van de weduwe van Adriaen
Het grote huis van W.C. Visser en vervolgens Boerenleenbank
Historisch Niedorp, informatieblad 2010 nr. 2
