-12-
Maar om een goede indruk te krijgen over welke onderwerpen Dirck Rembrantsz
van Nierop met vrienden en kennissen correspondeerde, zou ik 'Maandelykse
mathematische Liefhebberij', aanwezig in de universiteitsbibliotheek van
Amsterdam, of de transcripties van professor Lauts eens nader bestuderen, hoewel
Vermij in zijn 'Correspondence of Dirck Rembrantsz van Nierop' lang niet volledig
in zijn opsomming van de brieven van en aan Van Nierop is geweest. Beide
brieven, die ik hierna in extenso laat volgen, de eerste aan Nicolaes Witsen en de
tweede aan Constantyn Huygens senior, worden b.v. door Vermij niet genoemd.
Toch wil ik, bij gebrek aan vollediger werk, de 'Correspondence of Dirck
Rembrantsz van Nierop' van Vermij van harte aanbevelen.
Aan Nicolaes Witsen
Op 26 januari 1682 schreef Dirck Rembrantsz van Nierop weer eens een briefje
naar zijn vriend en 'konstbroeder', de Amsterdamse burgemeester Nicolaes Witsen,
over de kaart van Tartaria (Rusland en Azië), die Nicolaes Witsen zou gaan
publiceren, samen met zijn boekwerk 'Noord en Oost Tartarye, met derzelver Lant-
Kaertens zedert nauwkeurigh onderzoek van veele jaren, en eigen ondervindinge
beschreven, getekent, en in 't licht gegeven te Amsterdam, in 't jaer 1692'.
Uit eerdere brieven valt op te maken dat Dirck Rembrantsz van Nierop zich
bijzonder interesseerde voor de kaarten van Witsen. In de zomer van 1681 was
Dirck een paar keer aan de deur geweest bij Nicolaas Witsen, maar de meid moest
hem steeds teleurstellen. Dick kwam niet verder dan de deurmat, waar de meid hem
meedeelde dat Heer Witsen uithuizig was en in 's Gravenhage verbleef. Dirck ging
teleurgesteld weer met de snipschuit op huis aan en schreef Witsen maar een brief,
waarin hij verzocht of hij de kaart 'die gij uit Moskova hebt gebraght en welke gij
aen de heer professor De Bie getoont hadde', mocht inzien. Onderaan de brief had
Dirck nog een ps'je geschreven: 'Als je aen my schrijft set dan port op de brief,
gelijk ick hier doe'.
Vooral de kustgebieden in het noorden van Rusland en de zeestraat 'Waigats',
tussen het vasteland en Nova Zembla, hadden Van Nierops brede belangstelling.
Maar hij verzamelde ook gegevens over het voornemen een verbinding tussen de
Tanais en de Wolga, in het binnenland van Rusland te graven. Waarschijnlijk was
Dirck Rembrandtsz van Nierop zo belangstellend in Witsens cartografische kennis,
omdat hij er weer wat nieuws uit kon peuren voor de schippers en piloten, die de
octrooien van de VOC wilden omzeilen en intensief zochten naar een nieuwe
doorgang via een noordelijke route door Straat Bering.
Deze brief van Dirck Rembrantsz van Nierop, gedateerd 26-1-1682, is tot nog toe in
wetenschappelijke studies ongepubliceerd en onopgemerkt gebleven.
Hier volgt de letterlijke tekst van de bedankbrief, na het ontvangen van de Witsen-
kaart:
Edele HEER:
Met byzonder vermaek, en als door een aengeboren genegenheit, hebbe ik altyt
getraght te doorzien, en na te speuren, verre gelegen plaetzen, landen en vreemde
volken, hiertoe gebruykende reisbeschryvingen, strekkende tot ontdekking van
vreemde en onbekende gewesten. En alzo nu van UEd. aen my vertoont wort een
ontdekking van vreemde en onbekende kusten, en lantschappen, en door hem
Historisch Niedorp, informatieblad 2010 nr. 2
