-21-
bestudeerd, had Dirk hier meer zwarigheit over gemaekt
Over China
Op biz 142 schrijft Witsen dat twee kaerten my in handen zyn gevallen, gemaeckt tot
Peking, behelzende het ryk van Sina en een gedeelte van Tartarye. Het is byzonder dat
zeer veel misstellingen omtrent de Tartarische gewesten, daer in werden gevonden
De zee wert in eene van dezelve misverstandelijk benoorden kort achter de
groote muer verheelt
Ook was hem uit China een werelds-kaert toegezonden, maar het zelve is noordelyk te
hoog en te groot uitgezet, doch daer is te zien, dat beoosten aen de zee boven Corea in
Tartaryen, zeer veel gebergte zyn 't geene met myne berichtingen over een komt (Er
was dus toch nog iets goed op de kaarten. Ook van de breedte en lengte op de kaarten
hadden de Chinezen nog geen kaas gegeten. Het waren dus zeer onbetrouwbare
kaarten). Maar de meest tot noch toe met de waerheit over een komende kaerten, van
het uiterlyk beloop der Tartarische Noord en Oostkusten zijn onzes oordeels (N.
Witsen - D.R. van Nierop) onlangs tot Amsterdam, by van Keulen, en Waesbergen, in
't licht gekomen: waer over Dirk Rembrantsz van Nierop het oogh heeft gehadt,
schoon dien verstandigen wiskonstenaer aen my heeft geschreven, dat de lantstreken,
tusschen Ruschlant en Sina, zo wel benoorden als bezuiden, en aen de zee, den
Europianen onbekent zyn. Van Keulen stelt in de zyne neder, dat Jesso aen Tartarye
vast is, waer van tot noch toe met volle gewisheit niet kan werden gesproken, hoewel
ik genoeghzaem verzekert ben, Jesso in eilanden te zyn verdeelt. Beide dolen zy daer
in, van de Ys-zee te ruim, en te vaerbaer te vertoonen, alzo die zee zo vaerbaer niet is
Nova Zembla
Bij het intekenen van Nova Zembla op de kaarten van Witsen, is naast de informatie
van Willem Barents, ook gebruik gemaakt van het logboek van Willem de Vlamingh
en de opmerkingen van Dirk Rembrantsz van Nierop.
Nicolaas Witsen schrijft: "in myn kaert is de zeekust van Zembla volgens bericht van
opgemelte schipper Vlamingh vrijwel geleght, wat gedaente aengaet, doch de breete
en lenghte zyn voor een groot gedeelte aldaer mede na zyn gevoelen niet al te wel
waergenomen, die vooralsnoch niet hebben durven veranderen, maer tot nader en
beter bericht behoude om dat zulks enkel steunt op zyn ondervinding alleen en dat ik
zo grooten tal van oude voorgangers heb gevolghtgelyk Dirk Rembrantsz van Nierop
mede over zyn gestelde breete en lengte, diegelyk oordeel velt, in deze woorden.
"Wy hebben, volgens de voorgaende bevindinge, de plaetzen op zulke lengte getekent,
gelyk wy achten dat tot het bezeilen der zelve landen nodigh is; maer by aldien door
zekere ervaringe de breete en lengte dezer plaetzen wat anders bevonden werde, als
heb aengetekent, en iets bemerkt werde dat tot het bezeilen der zeiver plaetzen noodigh
is, het zoude reden wezen het beste te volgen, en op deze meninge hebben wy de breete
en lengte dezer plaetzen gestelt. Dusverre Dirk Rembrantsz.
Tot zover enkele passages uit het werk Noord en Oost Tartarye van Nicolaas Witsen,
waarin opmerkingen en aanwijzingen van Dirck Rembrantsz van Nierop worden
genoemd.
Winkel, april 2010
Historisch Niedorp, informatieblad 2010 nr. 1
