zoude men hier vinden, dat als men de Noorthoek van Nova-Zembla verby was, of door
het Wey-gat, de Noort-Hoek van Jelmerlant, dat men alsdan wel Zuid-Oost zoude
mogen aen gaen, het welke met de Samojeden, of inwoonders bezuiden 't Waeigat,
meer als eens bevestigt wort, gelijk te zien is, ten eersten in d'eerste Reize van J.H. van
Linschooten, als dat door het Waeigat eerst een kleine zee was, maer daer door
wesende had men een groote en wyde zee."
uTen tweeden (aldus Dirk Rembrantsz van Nierop) op de 2e reize, in 't jaer 1595
gedaen sie by Willem Barentsz wort van de zelfde luiden gezeit dat als men een hoek
van omtrent 5 dagh reizens, zoude verby zyn, wyt ende na 't noordooste, dat er dan een
groote zee is. Zuidoost op, en dat zy 't zelfde zeer wel wisten overmits een van hen
daar zelf geweest had. Dit zelfde wort ook in Linschotens Reisbeschryving getuight te
weten, dat dit een kleyne zee van vyf dagh reizens lang was: en dan had men weer een
gat en daar door wezende, zoo was er een geweldige groote zee. Een ander tolk zeide
mede, dat men van daer af in vyf dagen, in de rivier de Oby konde zeilen, ook dat
voorby Oby een rivier lagh, Gallissa genoemt daer de Russche Loddingen handelen:
ook dat daer voorby noch een ander rivier was, Molkansay geheten, tot aen welkes
gebiet van den Tzaar of Keizer van Moskovien strekt, dat de laetste rivier Molkansay
aen den eene zyde onder den Tartar en aen d'ander zyde onder den zeiven keizer
behoorde. Zeiden noch, dat het lant aldaer, te weten van Oby af uitwaerts aen strekte,
makende eene hoek het einde van Nova Zembla strekken zoude, alwaer hen ettelyken
van hun volk het geheele jaer onthielden: en als men de voorschreven hoek om is, dan
zou men een groote en geweldige ruime zee krijgen, dewelke langs Tartarye en zoo
voorts omstrekkende, na de warmte toe loopt."
Dat hier gezeit wort, dat voorby de riviere Oby een rivier lagh Gallissa genoemt,
daer de Russche Loddingen vaartuigenhandelen, dit zelfde was ook (zeit Dirk
Rembrantsz van Nieropvan de Russen al getuigt, en by Willem Barntsz dezelve
riviere Ugolita genoemt en datze aldaer overwinterden: en by J. H. Linschoten wort
deze rivier, van de Russen ook Gillissa genoemd: en gezeght, dat daer Kristenen
woonden, die op de Griekse wyze leefden. Ook dat daer voorby noch een andere rivier
was, tot aen welke het gebiet van den Tzaar strekte. Deze konnen de rivieren wel
geweest zyn, by Linschoten, de Zwaen en Mercurius, in zyn eerste reis van 't jaer 1594
genoemd: alwaer hy deze kust ook bevont Noort-Oost op te lopen gelyk de Samojedem
mee getuigden."
Dat nu hier voor gezeght is, dat deze zee niet meer dan 5 daghreizen langh was, en
weder dat men in 5 daghen, tot in de rivier de Oby kan zeilen, zo heeft men hier op te
weten, dat de rivier Oby noch verre van het einde van die zee leght en om in eene
riviere te zeilen, al wat meer tijt van noden is: en ook neemt de een zyn daghreizen al
wat grooter als d'ander."
Eindelijkdat van den eersten tolk gezeit wort, deze zee 5 daghreizen lang te wezen,
en dat men dan weer een gat had: dat wort van Willem Barentsz en P. Plancius
verstaen, als of Nova Zembla Oostwaerts aan Tartarye vast zoude zyn: gelijk als de
lant-globen en plat Kaertjens van Petrus Karius dat uitwyzen, maer alzo hiet gezeit
wort, dan zou men weer een gat hebben, dat is by gelijkenis, als 't Way gat, of de Straet
van Nassou, daer zy toen in lagen, zoo heeft men dan weer zoo een gat of doortocht
Historisch Niedorp, informatieblad 2010 nr. 1