zoude men hier vinden, dat als men de Noorthoek van Nova-Zembla verby was, of door het Wey-gat, de Noort-Hoek van Jelmerlant, dat men alsdan wel Zuid-Oost zoude mogen aen gaen, het welke met de Samojeden, of inwoonders bezuiden 't Waeigat, meer als eens bevestigt wort, gelijk te zien is, ten eersten in d'eerste Reize van J.H. van Linschooten, als dat door het Waeigat eerst een kleine zee was, maer daer door wesende had men een groote en wyde zee." uTen tweeden (aldus Dirk Rembrantsz van Nierop) op de 2e reize, in 't jaer 1595 gedaen sie by Willem Barentsz wort van de zelfde luiden gezeit dat als men een hoek van omtrent 5 dagh reizens, zoude verby zyn, wyt ende na 't noordooste, dat er dan een groote zee is. Zuidoost op, en dat zy 't zelfde zeer wel wisten overmits een van hen daar zelf geweest had. Dit zelfde wort ook in Linschotens Reisbeschryving getuight te weten, dat dit een kleyne zee van vyf dagh reizens lang was: en dan had men weer een gat en daar door wezende, zoo was er een geweldige groote zee. Een ander tolk zeide mede, dat men van daer af in vyf dagen, in de rivier de Oby konde zeilen, ook dat voorby Oby een rivier lagh, Gallissa genoemt daer de Russche Loddingen handelen: ook dat daer voorby noch een ander rivier was, Molkansay geheten, tot aen welkes gebiet van den Tzaar of Keizer van Moskovien strekt, dat de laetste rivier Molkansay aen den eene zyde onder den Tartar en aen d'ander zyde onder den zeiven keizer behoorde. Zeiden noch, dat het lant aldaer, te weten van Oby af uitwaerts aen strekte, makende eene hoek het einde van Nova Zembla strekken zoude, alwaer hen ettelyken van hun volk het geheele jaer onthielden: en als men de voorschreven hoek om is, dan zou men een groote en geweldige ruime zee krijgen, dewelke langs Tartarye en zoo voorts omstrekkende, na de warmte toe loopt." Dat hier gezeit wort, dat voorby de riviere Oby een rivier lagh Gallissa genoemt, daer de Russche Loddingen vaartuigenhandelen, dit zelfde was ook (zeit Dirk Rembrantsz van Nieropvan de Russen al getuigt, en by Willem Barntsz dezelve riviere Ugolita genoemt en datze aldaer overwinterden: en by J. H. Linschoten wort deze rivier, van de Russen ook Gillissa genoemd: en gezeght, dat daer Kristenen woonden, die op de Griekse wyze leefden. Ook dat daer voorby noch een andere rivier was, tot aen welke het gebiet van den Tzaar strekte. Deze konnen de rivieren wel geweest zyn, by Linschoten, de Zwaen en Mercurius, in zyn eerste reis van 't jaer 1594 genoemd: alwaer hy deze kust ook bevont Noort-Oost op te lopen gelyk de Samojedem mee getuigden." Dat nu hier voor gezeght is, dat deze zee niet meer dan 5 daghreizen langh was, en weder dat men in 5 daghen, tot in de rivier de Oby kan zeilen, zo heeft men hier op te weten, dat de rivier Oby noch verre van het einde van die zee leght en om in eene riviere te zeilen, al wat meer tijt van noden is: en ook neemt de een zyn daghreizen al wat grooter als d'ander." Eindelijkdat van den eersten tolk gezeit wort, deze zee 5 daghreizen lang te wezen, en dat men dan weer een gat had: dat wort van Willem Barentsz en P. Plancius verstaen, als of Nova Zembla Oostwaerts aan Tartarye vast zoude zyn: gelijk als de lant-globen en plat Kaertjens van Petrus Karius dat uitwyzen, maer alzo hiet gezeit wort, dan zou men weer een gat hebben, dat is by gelijkenis, als 't Way gat, of de Straet van Nassou, daer zy toen in lagen, zoo heeft men dan weer zoo een gat of doortocht Historisch Niedorp, informatieblad 2010 nr. 1

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Informatieblad stichting Historisch Niedorp | 2010 | | pagina 19