Op pagina 61 plaatst Witsen de Aenmerkingen van Dirk Rembrantsz van Nierop over de reize, die de Nederlanders tot ontdekking van Tartarye, hebben gedaen, als wanneer zy Jesso (en Japanbezeilt en aengedaen hebben Dirk Rembrantsz schrijft: de uitkomste van deze reize na Tartary en Jesso (zegt hij) heb ik wat breedt willen stellen, uit oorzake dat dit een van onze verste afgelegene plaetsen is. Boven dat, komen deze Jessosche luiden zeer na aen onze Periecers, daer de oude lantbeschrijvers al melden, en zijn de genen, die met ons op een selve brete wonen, doch in de langte 180 graden verschillen, daerom hebben ze zomer en winter met ons gemeen, maar als 't by ons middagh is, dan is 't by hen middernacht en als 't by ons middernacht is, dan is 't by hen middagh "Om dan tot ons voornemen te komen, zoo gelieft u te weten, aengaende d'ontdekkinge van het land Jesso, dat men meende ten Noorden en Noord-Oosten van Japan bevonden wert te leggen. Waerdoor door ik my vastelyk inbeelde, dat deze oostkusten van Jesso de Oostkust van Tartarye wel mocht zijn; in welke mening my ook zeer bevestight de beschrijvinge van 't machtigh keizerryk van Japan, opgestelt door Francois Karon, die door dilwijls ondervragen aen den Japanderen, hem had laten onderrichten, tot het water aen de Noord-Oosthoek van Japan tot aen het lant Jesso (omtrent elf mylen wijt zijndehem inwaerts is strekkende tegens geweldige bergen, omtrent het lantschap Ochio stuitende (Japan is een eilant volgens de volmaeckte kaerte daer van onder my berustende); alzoo dat Japan vast lant is aen 't lant Jesso, wiens groote niet tegenstaende veel moeylyke onder zoekinge der Japanders tot noch toe onbekent blijft. Men zeidt ook dat zeker persoon, van Japan uitgetogen, wel twee hondert mijlen dat is byna tot vijftigh graden noorder breete, noortwaert op gereist zoude zijn, en niet als vast lant gevonden hebben, maer nu met deze reize der Nederlanders, in t jaer 1643 heeft men dit groote lant van Jesso (als gezegt) ten Noor de en Noordooste van Japan bevonden te leggen, waer door my (zeght Dirk Rembrantszdocht vast genoeg te wezen, dat men d'afteikening der Noord-kust van Japan als ook de Oost-kust van Tartarye, zoo als die voor dese afgeteikent is, niet behoorde te achten: maer de kusten van Jesso, tot nader ontdekking, daer voor houden moet, zo als die nu bekent gemaeckt zijn, van 42 tot omtrent 49 graden "Dit van my als vast gestelt zijnde, zoo heeft men omtrent het jaer 1668, een nader ontdekking bekomen, door voorval van het jaght de Sperwer, 't welk verging op Qualpaerts eilant, (gelegen 12 of 13 mylen bezuiden de zuidhoek van Korea, zijnde 14 of 15 mylen in 't ront, en op de noorder breete van 33 graaden 32 minuten groot), op den dertienden van Ooghstmaent, des jaers 1653: alwaer het volk terstont van de inwoonders wierdt gevangen genomen Den 29sten van Wijnmaent desselven jaers, vier mylen van daer hooger op gereist zijnde wierdt by hen gebragt zeker Jan Jansz Weltevree uit de Rijp geboortigh, die in 't jaer 1627, op de kust van Korea vervallen, en met hun drieen, om water te haelen, aen lant gezonden zijnde, aldaer gehouden, doch de andere twee van den Tartar verslagen waren. Deze man toen ter tijt omtrent 58 jaer out zijnde had zijn moeders tale byna vergeten, alzo dat zijne lantsluiden van 't jacht de Sperwer, hen in 't eerst niet wel verstaen konden Historisch Niedorp, informatieblad 2010 nr. 1

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Informatieblad stichting Historisch Niedorp | 2010 | | pagina 17