Asia W-:é,ü:ropa,
TARTARYE,
Dirk Rembrantsz van Nierop
NOORD a OOST
-16-
en zijn bemoeienis met het boek Noord en Oost Tartarye (1692) van Nicolaas
Witsen
door Jan Smit
De Amsterdamse burgemeester Nicolaes Witsen heeft lang getreuzeld met de uitgave
van zijn levenswerk Noord en Oost Tartarye, ofte bondigh ontwerp van eenige dier
landen en volken zoals voormaels bekent zyn geweest, beneffens verschelde tot noch
toe onbekende, en meest noit voorheen beschreve Tartersche en nabuerige gewesten,
lantstreken, steden, rivieren, en plaetzen in de Noorder en Oostelykste Gedeelten van
Asia en Europa etc., met der zeiver Lant - Kaerten.
Zedert nauwkeurigh onderzoek van veele jaren en eigen ondervindinge beschreven,
getekent en in 't licht gegeven, door Nicolaes Witsen
Een groot deel van zijn leven is Witsen bezig
geweest met het verzamelen van gegevens over de
landen en volken ten Noorden en Oosten van ons
kleine kikkerlandje. In de tachtiger jaren van de 17e
eeuw had Witsen zijn naslagwerk, plus een hele
serie kaarten over Rusland en Azië, zo goed als
gereed voor publikatie, maar het zou nog tot 1692
duren voordat hij de uitgave van zijn tweedelig
boekwerk, wat bijna duizend pagina's omvat,
aandurfde.
Witsen laat zijn werk vooraf gaan door een hele
serie aanbevelingen in briefvorm, van allerlei
belangrijke personen en clubs. Ik noem hier enkele
voorbeelden. Gisbert Cuperus uit Den Haag stuurt
zijn in het Latijn gestelde aanbevelingsbrief in 1686
aan Nicolao Witsio.
Robert Southwell, ridder en president van de Royal
Society te Londen en door zijn hooge geleerdheid
zeer vermaardschrijft in 1690 o.a. "Sir I have
lately had great effect of your Bounty in the Maps of Tartary. This is Columbus like,
the discovery of a new world I am with all possible respect and
acknowledgement Sir, your most faithful and most humble servant Robert Southwell."
Ook de brief "van den zeer vermaarden wisconstenaer Dirk Rembrantsz", welke Dirk
op 16 januari 1682 met de Niedorper snipschuit meegaf naar Amsterdam, heeft Witsen
tussen de aanbevelingen van Southwell en anderen gevoegd.
Voor de volledige weergave van de brief van Dirk Rembrantsz van Nierop (op pagina
6 van Noord en Oost Tartarye) verwijs ik alvast naar het volgende informatieblad van
Historisch Niedorp.
Dirk heeft zijn vriend Witsen aardig wat informatie aangereikt, met name over het
gebied rond Waigat en Nova Zembla.
Historisch Niedorp, informatieblad 2010 nr. 1
BONDIGH ONTWERP
Eenige dier landen en volken zo als
Ofte
Van
voormaels bekent zyn geweeft.
Betttftat
Verlchcide tot noch toe onbekendecn raeeft noit
▼oorheen bclchrcve Tarterfche en naboerige geweften,
landheken, fteden, rivierenen plaetzen, inde
NOORDE JJr-cn $04TERLYK STE
J,D E E L T JTJ*
Va»'" 11
Zo buiten en binnen de rivieren Tonah en Ohyals omtrent de'
Indifche-Oofter, en Swarre Zee geleden i getyk de lant-
n macht. DaarinMtagaÜaiatmaUiaTangatUiitk,
umJtr ferfie, Gtfgia,Circ*fia,Crm, jltia, enz. mitsgaders ïiarte-
fiaSiberiaSomajtSaen aodereaen Hare Z A ER Z f
MAJESTEITEN Kroon gehoorende heerfebappjren
Met der qtlVer L<ait~Njurttn:
Zeden nanwkenrigh onderzoek van veele jaren, en eigen ondervindinge
befchrereo, getdtem, en in 't Jicht gegeven
I C O L A
I T S E N
t'Amaetdaa in t jaer M D C X C I
