14
't Veld
Er wordt beweerd dat de eerste bewoning werd opgeworpen langs het Rijdersdijkje.
Ten eerste is er naar mijn weten nooit een Rijdersdijkje geweest dat als
vestigingsplaats kon dienen en ten tweede werden de eerste huizen van het dorp
gebouwd rondom een voormalig katholiek kerkje op een zijarmpje van onze grote
kreekrug. Dé kreekrug van het Gat van Bergen. Maar dat had U wellicht al gedacht.
Om nog een paar vergissinkjes te noemen: Leverpolder in plaats van Leijerpolder en
de Westerkoggen in plaats van Westerkampen.
Zijdewind
Er volgen opmerkingen over de oorsprong van de naam en de functie van een
zijdewind. Zo'n binnendijk zou bij een overstroming het water moeten tegenhouden en
het naar opzij laten afvloeien Dat lijkt een wat vreemde verklaring voor de term
zijdewind. Een iets meer voor de hand liggende verklaring van de term zou simpelweg
wind vanaf de zijkant zijn geweest. Maar er zijn nu eenmaal in ons land zijdewinden
te vinden die duidelijk niets te maken kunnen hebben met winden van de zijkant.
H°e zit het dan? Gewoonlijk spreekt men over deze zijdijkjes of zijdewinden als die
enigszins haaks staan op belangrijker dijken, zoals onze zijdewind op de Valkkoger
dijk, een vroegere zeedijk. Bij dat winde' moeten we terug gaan naar de vroegere
term seitwende. En bij 'wende' kan verwezen worden naar 'afwenden' in de grote Van
Dale (uit 1984). Met een wat ouderwets aandoend zinnetje wordt een sprekend
voorbeeld gegeven: de waterkeringen en sluizen wenden het water af...' Als je dat
laatste 'af' weglaat zitje al meteen op dat merkwaardige 'wende'. Ik veronderstel dat
het zo wel gegaan zal zijn met deze wat eigenaardig klinkende waterkeringen. Maar ik
sta natuurlijk altijd open voor een betere verklaring.
Dit is het wat de gemeente Niedorp betreft wel zo'n beetje. Over Kolhorn en
Haringhuizen heb ik gelukkig geen aanmerkingen. Overigens staat er bij alle dorpen
best een aantal interessante wetenswaardigheden. En de foto's zijn door de bank
genomen van prima kwaliteit. Ik wil dit boek van bijna drie pond zeker niet als een
baksteen laten vallen. Het is alleen zo jammer dat er zoveel fout is gegaan. En dan heb
ik het alleen nog maar over Niedorp gehad, ons eigen gebied. Die 27,50 euro is in elk
geval terecht verlaagd tot 17,50 euro. Daar voel ik me persoonlijk niet mee bekocht.
Maar gezien al die onnauwkeurigheden mag er best nog wat vanaf.
PS: Eén misser wil ik hier nog aan toevoegen, omdat deze toch te maken heeft met
onze eigen gemeente. Zoals de meeste lezers waarschijnlijk wel weten ressorteert
onder onze buurgemeente Opmeer het dorpje De Weere, gelegen tussen Hoogwoud en
Abbekerk. Hier volgt een letterlijk citaat: 'De plaatsnaam komt al in 1745 voor als De
Weere. Bovendien is er een document waarin het dorp wordt genoemd als De Winkeler
Weer. Waarbij Winckel dan mogelijk een familienaam is waardoor de kern
onderscheiden kan worden van de vele andere weere's in West-Friesland'... Waar
regionale onwetendheid al niet toe leidt.
Voor de outsiders: De Winkeler Weere hoort bij Winkel en is te vinden tussen
Lutjewinkel en Barsingerhorn.
Nieuwe Niedorp, 2009
Historisch Niedorp, informatieblad 2009 nr. 1
