-37-
Onze plaatsgenoten Klaas Leguit en Gerlof Anema hadden beiden Den Helder als
mobilisatie-bestemming. Gerlof kreeg een lift van Klaas want die ging met zijn eigen
auto naar Den Helder. Gerlof werd geplaatst op de mijnenveger Hr. Ms. Willem van
Ewijck. De rang die hij bekleedde was luitenant ter zee der 3e klasse bij de Koninklijke
Marine Reserve.
Samen met de mijnenvegers Jan van Gelder, Abraham van der Hulst, Pieter Floris en
de mijnenlegger Nautilus had de Willem van Ewijck opdracht gekregen om
mijnenvelden te leggen rond de zeegaten van de Waddeneilanden.
Op vrijdag 8 september 1939 werd de Willem van Ewijck in het Boomkensdiep ter
hoogte van Noordvaarder West Terschelling midscheeps getroffen door een
Nederlandse verspermijn. Na een enorme explosie brak het schip in tweeën en enkele
minuten later verdween het in de diepte. Van de 51 bemanningsleden werden er 26
vermist. De overigen werden gered door sloepen van de nabij gelegen schepen.
Van het vliegkamp De Mok op Texel stegen acht watervliegtuigen op en brachten
medisch personeel ter plekke om assistentie te verlenen. Gewonden werden vervoerd
naar het marinehospitaal Willemsoord te Den Helder. Ook Gerlof Anema werd daar
zwaargewond naartoe gebracht. In de loop van die dag is hij aan zijn verwondingen
overleden. De aangifte van overlijden vond plaats op 12 september bij de burgerlijke
stand van Den Helder. Op diezelfde dag vertrok om 13.00 uur de rouwstoet van het
marinehospitaal met de stoffelijke overschotten van de commandant van de Willem
van Eijck, ltz 1 J.E. ten Klooster en ltz 3 KMR Gerlof Anema op weg naar hun laatste
rustplaats: de algemene begraafplaats te Huisduinen. De overige omgekomen
bemanningsleden, 30 man, werden elders in Nederland begraven.
De rouwplechtigheid in Den Helder moet een indrukwekkende aaangelegenheid zijn
geweest. Voorop in de rouwstoet tamboers en pijpers van de mariniers, daarna in
volgorde manschappen van verschillende marineschepen en verwante instellingen, het
stafmuziekkorps van de Koninklijke Marine, een vuurpeloton van 16 man verdeeld in
2 secties, 24 man onderofficieren die als dragers fungeerden op het kerkhof en als
laatste de twee lijkwagens. Langzaam, in paradepas, onder treurmuziek van het
stafmuziekkorps, afgewisseld door tromgeroffel en gefluit, trok de stoet door de straten
van Den Helder. Op de voornaamste punten van de binnenstad hadden zich duizenden
mensen opgesteld.
Op de begraafplaats had zich ook een grote menigte belangstellenden verzameld,
waaronder vele hoge autoriteiten. Deze ceremonie waarvan de eenvoudige familie
Anema getuige is geweest, werd afgesloten met het dragen van de twee kisten door 24
onderofficieren tot boven de graven, waarna het vuurpeloton twee salvo's gaf gevolgd
door geroffel van de tamboers tijdens het afdalen van de kisten in de graven,
afgesloten met een laatste salvo. De graven werden bedekt met vele kransen.
Het bovenstaande is een samenvatting verkregen uit diverse kranten van die tijd. Met
behulp van die kranten heb ik geprobeerd te achterhalen wat er nu precies is gebeurd
op die bewuste 8e september 1939.
De Heldersche en de Leeuwarder Courant beschrijven het vergaan van de Willem van
Ewijck op basis van wat door de officiële instanties werd aangereikt. De Telegraaf en
het Algemeen Handelsblad brachten wat meer nuances in de berichtgeving. Het blijkt
