-32-
Notarisappel
In de spiksplinternieuwe wijk die oostelijk van het winkelcentrum is gerealiseerd
komen we als straatnamen allerlei oude fruitrassen tegen zoals Paradijsappel,
Sterappel, Bellefleur, Goudreinet, Tulpappel, Notarisappel, Juttepeer en Advocaatpeer.
Grappig dat Goudreinet hier op zo'n fraaie ouderwetse manier gespeld wordt. We
richten ons echter op de Notarisappel. Het gaat hier gedeeltelijk om een stukje vrije
sector met een aantal zeer verschillende en royale woningen. Ze staan voor het mooie
eigenlijk te dicht op elkaar. Het gebeurt tegenwoordig steeds vaker dat beschikbare
bouwpercelen worden ingevuld met een relatief groot woonoppervlak. Je moet nu
eenmaal woekeren met je dure grond. Dat gaat dan uiteraard ten koste van de eigen
tuin. Het merkwaardige van deze rondlopende zijstraat van de Boomgaardweg is
overigens, dat er geen echte zijstraten meer zijn naar andere delen van de wijk. Dat
kan alleen te voet of op de fiets. Dit mag je toch wel extra exclusief noemen.
Maar die Notarisappel: wat valt er over die appel te
zeggen? Wordt hiermee gesuggereerd dat het in het
verleden om een notabele dure soort ging? Nee, het gaat
hier om het officiële ambt van de kweker. Maar
misschien spijtig genoeg niet om een Van Leersum,
Kort of Sloos. We moeten voor de Notarisappel naar
Lunteren in Gelderland. Even een stukje
voorgeschiedenis
Zo tussen 1850 en 1900 waren er twee verschillende
groepen bezig met het kweken van fruitbomen. De ene
groep hield het op enten en veredelen en de andere op
zaailingen. Bij zaailingen laat men enigszins op goed
geluk pitten in de grond tot ontwikkeling komen. Bij die
laatste groep heerste de overtuiging dat het eindeloos
enten op de duur zwakke bomen zou voortbrengen. Het leuke van zaailingen is dat
men geheel onverwacht een nieuw en interessant ras kan aantreffen met een zeer
smaakvolle vrucht. De Lunterse notaris Johannes H.Th.W. van den Ham was daar
bijzonder in geïnteresseerd. Johannes was in 1822 geboren in het niet veraf gelegen
Barneveld en koesterde als jongen de grote wens om te gaan varen. Zo voer hij als
scheepsmaat naar Indië en werd hij tot zijn verrassing bij zijn thuiskomst als een held
bejegend. Dat stimuleerde hem om maar weer onmiddellijk het zeegat te kiezen.
Halverwege de reis kreeg hij echter al schoon genoeg van het zeemansleven. Na het
thuiskomen begon hij aan de rechtenstudie. Als kandidaat-notaris liet hij zich bij zijn
broer die in Lunteren notaris was, de praktische kneepjes bijbrengen. Toen zijn broer
stierf volgde hij hem op, trouwde met de weduwe en nam bezit van de fantastische tuin
met boomgaard die zijn broer achterliet. Zijn interesse in zaailingen was al eerder
gewekt. Nu liet hij zijn dienstmaagd alle vrijkomende appelpitjes verzamelen en onder
een laagje zand bewaren. In een uithoek van de tuin werd een deel van die pitjes
uitgezaaid. Tot Van den Hams verrassing bleek er een aantal appelbomen uit op te
groeien met heerlijke vruchten. Hij was nu zo enthousiast geworden dat hij met enkele
anderen de Luntersche Tuinbouwvereeniging oprichtte, een vereniging die tot doel had
overal in Nederland het gebruik van zaailingen te bevorderen. Men wist op eigen
terrein zulke mooie resultaten te boeken dat de appels op diverse plaatsen in de prijzen
Notarisappel