Nog even terugkomend op het artikel over onze
doopsgezinden
-26-
door Jan Keuken
Vaak kom je nog wat belangwekkends tegen als je verhaal al in ons blad is
verschenen. Zo gaat het nu eenmaal. Het kan in tegenspraak zijn met wat je beweerd
hebt. Het kan ook juist een bevestiging zijn met een nieuw voorbeeld. En het kan heel
gewoon een interessante aanvulling betekenen. Zo mist mijn haast huiveringwekkende
bijdrage over de oudste geschiedenis van onze doopsgezinden een enkele opmerking
over Oude Niedorp.
Een paar toepasselijke zinsneden kwam ik tegen in het laatste boek van onze vroegere
plaatsgenoot Henk Komen. Dat draagt als titel 'Kapellen aan de dijk'. Een belangrijk
deel van het boek wordt besteed aan de algemene ontwikkelingsgeschiedenis van de
Langedijk. Daarbij laat Henk Komen een nieuw en verrassend licht schijnen op een
vroege verlegging van een groot deel van de dijk.
In dat algemene gedeelte lezen we ook over de godsdienstige beweging van Melchior
Hoffman. Dat deze nieuwe richting aanhangers zou hebben gehad in de West-Friese
dorpen. Met name in Langedijk, Nieuwe Niedorp, Winkel en Barsingerhorn. En dat de
heersende economische malaise daar zeker een rol bij gespeeld zou hebben. Henk
vervolgt dan met enkele opmerkingen over Oude Niedorp. Ik citeer: Er ontstond grote
commotie toen de wederdopers in 1534 de geestelijken van de kerk van Oud Niedorp
wilden vermoorden. Van hogerhand werden soldaten gestuurd. Als afschrikwekkend
voorbeeld werden enige wederdopers ter plaatse opgehangen...
In mijn eigen verhaal wordt op pagina 20 te veel waarde gehecht aan het feit dat er
indertijd twee doopsgezinde gebedshuizen in Barsingerhorn te vinden waren,
zogenaamd één voor de gevluchte Vlamingen en één voor de Friezen.
Een voorkeur voor één van de richtingen, en dan met name de Friese, kwam in het
Noorderkwartier veel vaker voor. Zo'n belangrijk gegeven krijg je helaas wat later
onder ogen. Daar kun je de eventuele aanwezigheid van zogenaamd 'echte' Friezen
niet mee verbinden.
In mijn artikel maak ik de volgende opmerking over de naam Knipperdolling:
Er bestaat een opzegversje over Hansje Knipperdolletje dat misschien nog aan hem
herinnert. Dat blijkt niet zo'n gekke veronderstelling te zijn. In een Utrechtse
boekwinkel ontdekte ik een aardig boekje van Ewoud Sanders met als titel 'Woorden
met een verhaal'. Daarin besteedt Ewoud heel toevallig nogal wat aandacht aan de
naam Knipperdolletje. De naam zou inderdaad teruggaan op Bernhard (dan wel
Berend) Knipperdolling, een rijke lakenkoopman uit Münster die zich in 1534 bij de
wederdopers of anabaptisten aansloot.
Ewoud vervolgt dan met een tekst die aardig bij mijn eigen verhaal aansluit:
Nadat de wederdopers zich in 1534 van Münster meester hadden gemaakt, werd
Knipperdolling een van de twee burgemeesters. Vervolgens trok Jantje van Leiden de
macht naar zich toe. Jantje liet zich tot 'koning van Sion' (het nieuwe Jeruzalem)
uitroepen en benoemde Knipperdolling tot zijn stadhouder (plaatsvervanger). Hij
woonde in Knipperdollings huis en trouwde met diens dochter Dieuwertje, de latere
koningin Divara. Knipperdolling trad zeer streng op tegen weifelaars en
