-15-
testamentaire beschikkingen die - dat mag gezegd - van een opvallend menselijk
mededogen getuigen! En dat neemt natuurlijk voor haar in.
Na het overlijden van Hendrik is ze opnieuw getrouwd en doet ze alsof ze Hendrik
nooit gekend heeft. Ze doet zich voor als de weduwe van Pieter Claesz Croon, haar
eerste man die al 45 jaar dood is. Haar nieuwe echtgenoot is de chirurgijn mr. Jan
Schilt. Dit huwelijk duurt nog 12 jaar voordat Catrina zelf de geest geeft en begraven
wordt in de Nieuwe Lutherse kerk in Amsterdam. Negen maanden later volgt haar
derde echtgenoot.
Wat er direct daarna met het schilderij gebeurde is onbekend. In elk geval is er goed
op gepast en kwam het in handen van Engelse edellieden die graag bereid waren een
aardige prijs te betalen voor een Hollandse meesterschilder. In het midden van de 18e
eeuw blijkt het portret van Trijn in het bezit van de T graaf van Westmorland. Zijn
kasteel stond in Kent. Vervolgens gaat het in de loop van de tijd van de ene edele hand
in de andere. In onze tijd hangt het portret bij de familie Douglas-Pennant in het
afgelegen Penrhyn Castle in Noord-Wales.
Zo kan het toevallig gaan met de nagedachtenis aan een kleindochter van een
doopsgezind leraar uit Nieuwe Niedorp (met dank aan Rembrandt).
De Hooghsaet
Nadat Bernd Ooijevaar me uitgebreide informatie toestuurde over De Hooghsaet,
waarvoor ik hem zeer erkentelijk ben, ben ik eerst eens gaan kijken naar de
hoogtekaart van onze omgeving. En wat blijkt?
Numero 22 ligt op het hoogste punt
van alle aan de Langereis gelegen
percelen. Niet dat er sprake is van een
kunstmatige verhoging, lijkend op een
terpje, nee, het gaat om de natuurlijke
omgeving. De Hooghsaet of De Hoge
Zaat ligt op z'n minst een decimeter
hoger dan de rest, of liever gezegd,
een decimeter minder diep onder
NAP. Veel is het niet, maar in die tijd,
met vaak hoge waterstanden, toch de
moeite waard. In feite gaat het om
zo'n dertig centimeter onder NAP,
waar de andere percelen in de
omgeving variëren tussen de veertig
en negentig centimeter onder NAP, met nog een aanmerkelijke verdieping in de
richting van Veenhuizen. Dat begint zo ongeveer bij de Unjerweg. Men vermoedt dat
het hogere terrein, de Hoge Zaat, in noordwestelijke richting iets groter kan zijn
geweest, namelijk op de plaats waar omstreeks 1460 de Langereis is uitgegraven. Men
neemt op goede gronden aan dat de noordelijke Langereisdijk de oorspronkelijke
scheiding was tussen de Niedorperkogge en het Hoogwouderambacht. Elk met een
eigen ontginningsrichting. Er werd overigens vóór dat er sprake was van de Langereis,
meestal gesproken over de Wijzend of de Wisende, wat je zou kunnen vertalen in 'het
De brug over de Langereis naar Hoogwoud met
daarachter een oud boerderijtje op de plaats van
De Hoogsaet, het hoge huis.