Het onderzoek naar de verdwenen middenstand
Al eerder is mededeling gedaan over het onderzoek naar de middenstand in
Westfriesland vanaf 1850 tot ongeveer 2005. Hier verleent een veertiental historische
verenigingen uit Westfriesland hun medewerking aan. Iedere deelnemende vereniging
verricht onderzoek naar heden en verleden van de winkeliers uit eigen plaats of uit de
omgeving en zal de verkregen resultaten in een tiental pagina's beschrijven,
opgeluisterd met enkele foto's. De bedoeling is dat Thimo de Nijs uit Den Haag van
deze bijdragen, aangevuld met eigen onderzoeksresultaten, een boek samenstelt van
zo'n 240 pagina's dat eind 2008 zal verschijnen. Afgesproken is dat de deelnemers half
mei a.s. het onderzoek en de beschrijving hebben voltooid. Of dat bij een ieder het
geval zal zijn is nog niet bekend, maar wij hebben het als u dit leest afgerond. In het
uitzoeken en beschrijven van onze plaatselijke middenstand is aanzienlijk meer tijd
gaan zitten dan bij andere historische beschrijvingen het geval is geweest. Er zijn veel
artikelen, boeken en archiefgegevens gelezen of geraadpleegd. Met een aantal
middenstanders, maar vooral met degenen onder hen die hun zaak van weleer
beëindigden zijn gesprekken gevoerd of telefonisch vragen gesteld. In eerste instantie
is begonnen met het samenstellen van lijsten met vermelding van alle middenstanders
die tussen 1850 en 1900 een zaak of winkelnering in de dorpskern van Nieuwe
Niedorp hebben gehad. Dit is uitgezocht door Bert Kuiper waarvoor hij een aantal
keren het Regionaal Archief in Alkmaar heeft bezocht.
Ondergetekende heeft de jaren vanaf 1900-2005 op zich genomen. Begonnen bij 't
Hoefje zijn van de gehele dorpskern tot en met de Schulpweg alle namen, beroep, het
jaar van aanvang en beëindigen van de zaak genoteerd. Kwamen er opvolgers in de
winkel of het bedrijf, dan zijn ook die vermeld. Dit heeft zich niet alleen beperkt tot
winkeliers, ook de veer- en vrachtschippers, vrachtrijders, schilders, timmerlieden,
metselaars enz. staan genoteerd.
Deze verzamelde gegevens worden niet volledig in het te verschijnen boek
opgenomen. Dat zou te weinig interessant zijn voor een bredere lezerskring voor wie
de uitgave van het boek is bedoeld. Mogelijk zal daar t.z.t. nog over worden
geschreven in ons historisch blad. Een bezwaar is dan dat deze middenstanders bij
geboren en getogen oudere inwoners van Nieuwe Niedorp nog niet zijn vergeten maar
voor de overige lezers zullen al die namen minder interessant zijn. Wij waren ons er
vanaf het begin al van bewust dat dit onderzoek ook in de andere dorpen van de
gemeente zou moeten plaatsvinden. Hier is dan iemand voor nodig die ter plaatse
geboren en opgegroeid is. Waar vinden we echter iemand met veel geduld en vrije tijd
om dat op zich te willen nemen. Voor wat het dorp Winkel betreft is dit gelukt. Begin
maart jl. sprak ik op een dia-avond van de vogelwerkgroep met Maarten Mooi uit
Winkel over o.a. het middenstandsonderzoek. Op een gegeven moment kwam de vraag
of dit iets voor hem zou zijn. Maarten stond er welwillend tegenover met als resultaat
dat hij er inmiddels met veel enthousiasme aan is begonnen. Het zal duidelijk zijn dat
de gehele voor het boek bestemde tekst nog niet in ons blad geplaatst kan worden. Om
toch een indruk te kunnen geven van de resultaten die het onderzoek heeft opgeleverd
-8-
door Aat Wit