-23-
omgekeerd stelde weinig voor. De Texelaars brachten graag een bezoek aan Alkmaar
via de sluis in Aartswoud en de Langereis. Zo kwamen ze gemakkelijk in contact met
de Niedorpers en ontdekten ze al gauw dat er rond de waag in Nieuwe Niedorp een
interessante handel bestond. De jaarmarkt met Pinksteren werd al bijzonder graag
bezocht, evenals de twee jaarmarkten in Winkel. Van zakelijke relaties kwamen
persoonlijke relaties en de doperse opvattingen waren na enige tijd niemand vreemd.
De volgende namen van Dircks bijbelkring zijn overgeleverd: Dirck en Jan Hercxz,
Arys en Reyns Jansz, Nanne Dircxz, Gerrit Mertensz, Jonge Martijn Riswers, Martin
Walichsz, Adriaen Dapersz (Dircxz) en Jan Pietersz. Camp. De naam Kamp komt nog
steeds voor in onze gemeente, dus wie weet is er een verband.
Over de vader van Dirck en Jan Hercxz kan nog worden gezegd, dat deze wegens
'verachting van het sacrament van de biecht' in 1535 in St. Maarten onthoofd werd.
Het beledigen van heilige opvattingen was indertijd vragen om een voortijdig einde.
Af en toe keerden de leden even terug naar de Kogge. De schout van Texel deed
trouwens nooit moeilijk en kneep rustig een oogje toe. Maar hij wist natuurlijk dat er
weinig te halen was bij wederdopers die toch al in de Kogge waren kaalgeplukt. De
berooide leden van de bijbelkring mochten zich dan wel verheugen op verleende
gratie, het weerhield hen niet om hun nieuwe geloofsopvattingen levend te houden en
bij elkaar te komen. Hetzij op Texel, hetzij in de Kogge. In een schuur, in een schip
dan wel bij iemand thuis. En als het niet anders kon, gewoon in het veld.
Van Straatsburg naar Münster
De aanhangers van Melchior Hoffman werden Melchioristen genoemd. Ze
verwachtten allen de wederkomst van Christus nog tijdens hun leven. Aanvankelijk in
Straatsburg, waar Hoffman vanaf 1533 tien lange jaren lang gevangen zat. In feite tot
zijn dood toe, intussen vergeefs uitkijkend naar de vervulling van zijn eigen profetie.
Als zijn opvolger kan worden genoemd Jan Matthijsz van Haarlem. Deze meende dat
niet in Straatsburg maar in de Duitse stad Münster het duizendjarig vrederijk was te
verwachten. In Münster waren de dopersen al in de meerderheid waardoor het bij
uitstek de plek was om de Verlosser te ontvangen.
Ter voorbereiding van een reis naar Münster werd er in Alkmaar een bijeenkomst
gehouden onder leiding van een zekere Jan Beukelsz van Leiden, niet veel later
bekend en berucht als Jan van Leiden. Ook Niedorpers waren op de bijeenkomst
aanwezig. We nemen aan dat Jan met behulp van zijn aangestelde 'apostelen' tal van
mensen uit onze omgeving gedoopt heeft.
De reizigers naar Münster kwamen naar verluidt uit zo'n vierenveertig gemeenten.
Van 24 later veroordeelden uit Nieuwe Niedorp zouden er 22, dus vrijwel allemaal, de
reis naar Münster hebben gemaakt.
Volgens Van der Kooi zouden zelfs 84 personen uit de Niedorperkogge zich hebben
laten verleiden. Dat is zo'n 8 der bevolking. Verreweg het merendeel was afkomstig
uit de kern Nieuwe Niedorp. Er werd vroeger wel eens verondersteld dat het
voornamelijk de allerarmsten zouden zijn die heel begrijpelijk hun oog lieten vallen op
de voorgespiegelde toekomst. Intussen is wel duidelijk geworden dat ook veel van de
rijkeren zich niet onbetuigd lieten. Van Texel kwamen tamelijk welvarende boeren.
Toen niet al te zwaar veroordeelden uiteindelijk naar huis mochten terugkeren bleken
hun achtergelaten bezittingen geconfisqueerd.