Er valt namelijk nog te denken aan een huis op een rechthoekig of vierkant stuk land. Zulke stukken werden heel vaak blokken genoemd en juist rondom Blokhuizen treffen we de mooiste voorbeelden. Die blokken stammen echt van ver voor de jongstleden verkaveling. Plaatsnamen als Blokker en Blokdijk schijnen ook simpelweg terug te gaan op dit soort blokken. Dat neemt men tenminste algemeen aan. Men heeft bij ons blokhuis ook wel gedacht aan 'beloken' land, een stuk land dat geen uitweg had naar de openbare weg of een vaart. Maar goed, laten we het voorlopig toch maar even op een kleine militaire sterkte houden. Het ligt dan voor de hand zo'n oude versperring op de Zijdewind(dijk) met Schagen in verband te brengen, als de dichtstbijzijnde plaats van enige regionale betekenis. In het boek 'Heerlijk Schagen' (1996) wordt Blokhuizen echter in deze zin nergens genoemd. Het aantal vraagtekens was kennelijk nog te groot. Toch is er wel degelijk iets naders te zeggen over tijd en plaats. Joost Janszoon heeft op zijn voor de Spanjaarden bestemde kaart situaties getekend die op het moment van het drukken, 1575, niet meer als zodanig bestonden, verwoest onder de beruchte Diederik Sonoy. De Zijpe was weer onder water gezet en de abdij van Egmond afgebroken ter versterking van de muren en wallen van Alkmaar. Tblochuus lijkt met zorg aangegeven, ook al is er in 1575 waarschijnlijk niets meer van zo'n blokhuis op de zijdewind(dijk) te bespeuren. Het lijkt eigenlijk al of de naam verschoven is naar twee wat oostelijker en aan water gelegen boerderijen. Later is de naam op kaarten weer teruggebracht naar de zijdewind waar inmiddels een klein gehucht is ontstaan. Maar nu begrijpelijk uitgebreid in de zin van Blockhuijsen. Nog later verschuift de naam opnieuw, nu naar wat zuidelijker gelegen boerderijen waar men wellicht de oude naam Nieekelandt niet zo aardig of voor iedereen zinvol vond. (Nieekelandt zal wel een verbastering van 't 'Nieuwe land' zijn geweest van de in 1630 drooggemaakte Witsmeer dat vlak achter een van deze boerderijen te vinden was.) Op de huidige topografische kaarten staat de naam Blokhuizen tussen deze boerderijen en de oor spronkelijke plaats gedrukt, de historische verschuiving als het ware maar in het midden latend. Laten we ons nu eens pro beren te richten op de tijd van het eigenlijk functio neren van het blokhuis. Het lijkt wel zeker, dat het niet is opgericht in de tijd van Joost Janszoon oftewel tijdens die zogeheten Op stand. Het is van veel vroe gere datum. In een artikel over Steenen Kamers van Zcin (LXvlbj -9- Het verschoven Blokhuizen op een topogr. kaart van omstreeks 1900.

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Informatieblad stichting Historisch Niedorp | 2004 | | pagina 11