-17-
Onder de Noord-Hollandse wiskundigen bevonden zich relatief veel copernicanen en
de meeste daarvan waren tevens doopsgezind. Ook de populaire almanakberekenaar
Dirck Rembrantsz van Nierop viel binnen deze categorie. Uit zijn astronomische
werken van rond 1650 blijkt reeds van Nierops instemming met de ideeën van Tycho
Brahe, Copernicus en René Descartes. In zijn correspondentie toonde Van Nierop zich
ook een verdediger van het heliocentrische wereldbeeld.
Hij vond bovendien dat astronomen zich te weer moesten stellen tegen conservatief
verzet uit de kerkelijke hoek.
Van Nierop nam ook deel aan het debat over de oorsprong van de kometen. Naar
aanleiding van de staartster van 1664-1665 poneerde hij de stelling dat ze voortkomen
uit zonnevlekken. Dat dergelijke verschijnselen zich bovenmaans bevonden was voor
hem geen vraag meer. Over hun voorspellende kracht liet Dirck zich niet uit.
Dirck Rembrantsz van Nierop was in de tweede helft van de 17e eeuw in Holland,
Zeeland en Utrecht de grootste autoriteit als berekenaar van almanakken. In de periode
1655-1683 en postuum nog tot het eind van de 17e eeuw komen zijn naam en die van
zijn leerling en neef Pieter Rembrantsz van Nierop voor op de almanakken van Jan
Jacobsz Bouman, Gillis Joosten Saeghman, de fam. Stichter, Jacob van Royen en de
erven van Albert Magnus. Ook de uitgevers van meerjarige almanakken als Gerrit van
Goedesberg, Abel van der Storek, Jacob en Casparis Lootsman en Hendrick Doncker
maakten zonder uitzondering gebruik van het werk van de Van Nierops.
In Van Nierops almanakken klinken zijn astronomische denkbeelden zelden door. Er is
slechts één, niet geheel zekere uitzondering. In de Saeghmans almanak voor 1679, die
uiteraard zijn berekeningen bevatte, staat achter de kalender een kort commentaar van
een onbekende auteur, mogelijk van Van Nierop. Er wordt hier beschreven hoe lang
men met Ptolemeus had geloofd dat de wereld stil stond. Maar vervolgens was er een
kloecken Cop Copernicus opgestaen, die dit alles heeft tegengesproocken en al
het binnenste buijten en het buijtenste binnen gekeert heeft."
Dirck Rembrantsz en het Heliocentrische Wereldbeeld.