-15-
Nee, die dijkbreuken kwamen later en wij hebben er als soldaten van het fort aan de
Nekkerweg alles van gezien en waarde genoten. Wij waren er als het ware vlak bij en
werden ingezet om te helpen. Als er toen niet zoveel soldaten in de onmiddellijke
omgeving waren geweest, was de ramp tenminste in Waterland en omgeving nog groter
geworden. Want in de nacht of eigenlijk in de vroege morgen van 13 op 14 januari 1916
(half vier) brak de Waterlandse zeedijk door op 3 of 4 plaatsen tegelijk. Ook de dijk van
de Anna Paulownapolder begaf het en het oostelijk gedeelte van die polder
overstroomde direct. Later is ook de spoordijk bezweken en liep ook de westpolder
onder, maar dat gebeurde wat later.
Ook de dijk van de polder Waard en Groet had het zwaar te verantwoorden. Bij
Aartswoud was het zo erg, dat de breuk elk ogenblik kon gebeuren, maar toen de Anna
Paulownapolder volliep, kwam er wat ontspanning en de mensen wisten met strobalen,
zeilen en palen de dijk te houden. Ook in Andijk heeft het maar een haar gescheeld, of
een stuk van die zware oude Westffiese Zeedijk, was in de dijkgracht geschoven. Mede
door de andere doorbraken is het niet gebeurd, 't Was ook eigenlijk geen toestand, om
vlak achter de dijk een tamelijk breed en diep vaarwater te hebben. Al met al werd het
een ramp van tamelijke omvang. Ik schat, dat er met elkaar zo'n 50.000 ha onder water
liepen. Toch is deze overstroming niet te vergelijken met de ramp van 1 februari 1953
in Zeeland, Noord Brabant en nog een paar eilanden van Zuid Holland, toen 150.000 ha
overstroomd werden, 1800 mensen het leven verloren en behalve het kleine vee, 30.000
koeien en paarden zijn verdronken.
Bij de ramp van Anna Paulowna en Waterland lieten 27 mensen het leven, waarvan één
soldaat was in Purmerend. Ik kende hem persoonlijk. Zijn naam was Post en wij
kenden hem uit onze Aalsmeerse tijd. Deze Post had wel pech, want hij was sergeant en
werd door een officier betrapt, toen hij met soldaten kaartte in een schuilplaats aan de
linie in de Haarlemmermeer. Hij werd gedegradeerd tot soldaat (wat een voldoening
voor zo'n officier) en overgeplaatst naar Purmerend. En bij reddingswerk is hij
verdronken. Hij was (zeker wel met een paar anderen) met een vlet met schapen op weg
uit het overstroomde gebied naar Purmerend, toen de vlet op een duinpaal liep en
kantelde en Post verdronk zielig! Die overstroming daar gebeurde op 13-14 juni 1916
en het stormde toen wel heel erg, maar 't is wel eens erger geweest en 's morgens luwde
het al weer iets. Het was misschien springtij en na de Westelijke wind is dat in een
Noordwester storm veranderd en dat was voor de Zuiderzeedijken altijd funest. Hoe
dan ook, 't is gebeurd en het was eigen schuld, wat de Waterlandsedijk betreft tenminste,
want dat was in mijn dagen een minderwaardig ding.
De bezetting van ons fort had die morgen van de 14e januari een marsje naar Midden
Beemster en daar hoorden wij pas, wat er gebeurd was. Wel heel vreemd want de forten
waren telefonisch verbonden met het militaire bureau in Purmerend en er was geen
bericht gekomen. Heel vreemd, maar het is waar. Nu, wij kregen er nog genoeg mee te
maken.
Die middag was het mijn beurt, om met drie dagen verlof te gaan en Borst en ik
mochten ons permissiebriefje een half uur eerder van het bureau halen, dan de lui, die
