Schliesser schrijft in zijn artikel, dat reeds in het blad Caert Thresoor, jaargang 1997 nummer 4 is verschenen, ook over de curieuze rol die van Nierops kaart speelde in een belangrijke episode in het onderzoekswerk van Christiaen Huygens. Huygens dacht namelijk met zijn pendelklokken een betrouwbare methode ontwikkeld te hebben om de lengtegraad op zee te vinden. In 1687 is er vanaf Caep de Bonne Esperance (Kaap de Goede Hoop) tot aan Texel een proef met zijn klokken op het V.O.C.-schip Alcmaer gedaan. Volgens Huygens was de proef succesvol. Zijn klokken hadden de lengtegraad schijnbaar vrij goed aangegeven. Huygens stelde een gedegen rapport op over de lengtegraadsproeven met zijn klokken. Bewijsmateriaal uit zijn rapport werd door Huygens zelf en ook door Leibnitz gebruikt om Newtons leer van de algemene zwaartekracht af te wijzen. Bovendien realiseerde Huygens zich dat hij met zijn rapport een aangescherpte bewijsvoering had voor de rotatie der aarde. Huygens gebruikte de resultaten met zijn pendelklokken op zee ook als springplank om een dynamische theorie van deze aardse rotatie op te stellen die overeen kwam met zijn idee over de relatieve beweging. Voor Huygens was het dus van groot belang dat zijn rapport aan alle kanten op een solide basis rustte. De bewijsvoering was een vergelijking tussen de opgemeten lengtegraden zoals ze met de klokken werden gevonden en de gegiste lengtegraden van de stuurlui, alsook de onafhankelijke plaatsbepaling door middel van waarneming van eclipsen van landpunten langs de route. Huygens had hiervoor dus grote behoefte aan betrouwbare zeekaarten. Huygens besloot om zijn eigen kaart te maken om daar de koers van de Alcmaer op uit te zetten. Volgens Schliesser is het zeker dat Huygens daarbij de paskaart van Dirck gebruikte om de kusten van Europa op zijn kaart over te tekenen want Huygens schrijft op zeker moment:De Caerte voor soo veel het bovenste deel aengaetis genomen uijt een pascaert van Europa met wassende graden van D. Rembrandtsz van Nierop. Het gebruik van juist van Nierops kaart als basis voor dit doel geeft aan dat hij een groot vertrouwen in de kunde van van Nierop had. -8- Christiaan Huygens (1629-1695) Afbeelding uit "Des aertrycks beweging". Amsterdam, 1661.

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Informatieblad stichting Historisch Niedorp | 2000 | | pagina 10