Hoewel de proviandvoorziening bij het Bataafse leger beter verliep ontzagen ook zij
zich niet om schapen en lammeren uit de wei te halen en te slachten voor eigen
gebruik.
Inkwartiering van soldaten en paarden
Uiteraard kregen ook de inwoners van onze dorpen te maken met het verschaffen van
onderdak aan de vele soldaten en paarden die zij meebrachten. De tijdsduur van
inkwartiering was heel verschillend. Bij sommige ingezetenen was dat maar voor
enkele dagen, bij andere gedurende enkele weken. De Engelsen waren in de beide
Niedorpen en Winkel aanwezig van 15 september tot 10 oktober. De Bataafse troepen
verbleven hier vervolgens van 11 oktober tot 24 november 1799.
Het totaal van de hier ingekwartierde soldaten is niet bekend maar uit de bij de
gemeentebesturen ingediende nota's kunnen wij u toch een indruk geven over het
aantal soldaten op sommige adressen.
In Winkel verbleven bijvoorbeeld in de schuur bij Jantje Tulp voor de tijd van 22
dagen 19 soldaten. Bovendien had zij in haar woning nog een officier met een knecht.
Met inbegrip van het door hen beiden gebruikte vlees en brood bracht zij voor het
kostgeld 2,— per man voor elke week in rekening.
Ariën Riba Maat had gedurende 3 weken een Bataafse compagnie voetvolk van 83
man ingekwartierd. De soldaten hadden hem door het verbranden van de hekken en
diefstal van kaas en boter, een schade berokkend van 100. In die tijd werden er ook
nog 11 schapen met een ram bij hem ontvreemd.
Bij Jan Stroomer waren er voor de duur van 18 dagen 13 Engelsen en 10 paarden
ondergebracht. Daarna kreeg hij 4 weken lang 50 man aan Bataafse jagers in zijn
boerderij. In deze periode verdwenen er bij hem 24 kazen, 6 schapen, aardappelen,
tarwe en brandhout.
Bij IJsbrant Steenhuis, de Rog- en Wittebroodbakker in Winkel, hadden de Bataven
van 10 oktober tot 14 november 18 paarden en 6 dragonders met 12 soldaten van de
kanonswagens ondergebracht.
De kerk in Winkel was door de koster Claas Hauwert ontruimd van stoelen en
banken in verband met het onderbrengen van Engelse soldaten. De paarden waren
eveneens in de kerk gestald. Voor de verkoop van in de kerk achtergebleven mest werd
door het kerkbestuur een ontvangst geboekt van 11,—
De inwoners uit Winkel die van inkwartiering vrijgesteld wilden worden konden dat
doen door een nader te bepalen bedrag aan contributie te betalen. De hoogte van dat
bedrag werd vastgesteld naar het inkomen van de vrijgestelde. De contributie varieerde
van 2 tot 10 per huisgezin. Wie nalatig bleef met de betaling kreeg direct één of
meerdere soldaten ingekwartierd.
Uit de door inwoners van Nieuwe Niedorp ingediende nota's blijkt dat ook daar vee!
soldaten waren ingekwartierd. Een enkel voorbeeld betreft Jan Langedijk aan de
Dorpsstraat. Bij hem verbleven van 20 september tot en met 10 oktober 80 Engelse
soldaten terwijl er in het woongedeelte van zijn boerderij nog 3 officieren met 3
knechten waren ondergebracht. Daarna verschafte hij aan 30 Bataafse soldaten met 16
-9-